Inzicht en hulp bij schuldenproblemen

De grootste denkfout met betrekking tot schuldenproblematiek? François van Heugten, binnen ABN AMRO Directeur Dagelijkse Bankzaken en verantwoordelijk voor Kredietbeheer en de Financiële Grip-Coaches, weet het wel: “Denken dat het jou niet kan overkomen”, antwoordt hij onomwonden.

Schuld als onderdeel van de maatschappij

Want schuldenproblematiek raakt mensen uit alle geledingen van de samenleving. “We zijn een welvarend land, maar de kwetsbaarheid is er toch”, aldus François. “De meeste huishoudens houden weinig rekening met tegenslag. Zelfs mensen met mooie banen en opleidingen kunnen in no-time in financiële problemen belanden.”

De afgelopen jaren heeft François het nodige zien veranderen in de Nederlandse moraal met betrekking tot het financiële huishoudboekje. “Vroeger hadden Nederlanders overal een potje voor. Lenen deed men alleen als het ook echt nodig was. Tot niet zo lang geleden vonden we het als Nederlanders vreemd dat bijvoorbeeld Amerikanen veel grote aankopen op afbetaling aanschaften. Vandaag de dag is dat echter ook bij ons algemeen geaccepteerd. Er zijn ook talloze vormen van ‘verborgen leningen’ bijgekomen die leiden tot verborgen schulden. Denk aan de aanschaf van een nieuwe mobiele telefoon, die als verkapte lening in je abonnementskosten zit verwerkt. Lenen is zeker niet slecht, maar het moet wel zorgvuldig worden doordacht.”

Sluipmoordenaar

Daar komt bij, zegt zijn collega Hans Faas, Directeur Special Clients, dat geldzaken zich steeds meer achter de schermen plaatsvinden naarmate er minder met contant geld wordt betaald. “Vroeger was het: op is op. Munt- en papiergeld is tastbaar en gaat dus zichtbaar uit je portemonnee. Tegenwoordig worden transacties digitaal en automatisch bij- en afgeboekt. Dit vraagt om meer discipline om regelmatig internet en mobiel bankieren te bekijken.”

François noemt problematische schulden een ‘sluipmoordenaar’, want deze ontstaan doorgaans niet in één dag, maar bouwen zich langzaam en soms ongemerkt op. “Het begint met een enkele rekening of aanmaning, je eindigt door de ene schuld aan te gaan om de andere af te lossen, terwijl de condities steeds slechter worden. Een neerwaartse spiraal wordt zo ingezet.”

Schuldenproblematiek is een groot maatschappelijk probleem. De rekeningen vallen dan wel op de deurmat bij de schuldenaar, maar er zijn ook gevolgen voor de maatschappij: mensen met problematische schulden kampen vaak met gezondheidsproblemen zoals depressiviteit, er ontstaan problemen in het gezin en er wordt voor langere tijd een beroep gedaan op de bijstand. Naar schatting bedragen de maatschappelijke kosten hiervan minstens 1 miljard euro per jaar. Toch heerst er een taboe op schulden. Mensen met problemen zoeken gemiddeld pas na vijf jaar professionele hulp. Dan is het vaak al te laat om tot een oplossing te komen.

Financieel inzicht

ABN AMRO streeft er daarom naar om het niet zover te laten komen. Met diverse diensten, waaronder een digitaal huishoudboekje (de zogeheten Grip-app), een gratis persoonlijk financieel inzichtrapport en Financiële Grip-Coaches, wil de bank klanten ondersteunen. Waarom pakt de bank die rol? Hans: “Financiële problemen raken aan de kern van onze expertise, namelijk financieel inzicht en advies geven. Bovendien kunnen wij, omdat we miljoenen klanten bedienen, een grote bijdrage leveren aan het aanpakken van dit maatschappelijke probleem.”

Zelf heeft Hans ook een financieel inzichtrapport aangevraagd. Hij wil het iedereen aanraden. “Het rapport verschaft je kosteloos een helder inzicht in jouw eigen financiële positie. Aandachtspunten komen hierin duidelijk naar voren, zoals inkomen na pensionering en bij overlijden.”

Financiële Coaching

Problemen voorkomen – dat is de insteek. Maar dat lukt niet altijd. Daarom werkt ABN AMRO met Financiële Grip-Coaches: gecertificeerde budgetcoaches, voor klanten die moeilijk eigenhandig uit de schulden kunnen komen. 

Wil een klant hulp van een Financiële Grip-Coach, dan gaat hij of zij een coachingstraject aan. De coaches helpen om inzicht in de inkomsten en uitgaven te krijgen en coachen de klanten op het nemen van besparende en/of inkomensverruimende maatregelen.  

Ruim 40.000 klanten van ABN AMRO kregen de afgelopen jaren hulp van een Gripcoach. Vaak met succes: in driekwart van de gevallen slaagt de klant erin om de financiën weer op orde te krijgen. Bij zo’n 10.000 klanten bleken uiteindelijk aanvullende hulpmiddelen nodig, zoals herstructurering of tijdelijk niet aflossen. Bij slechts enkele honderden hielp het traject niet. Die groep komt veelal terecht in de schuldhulpverlening van de eigen gemeente. 

Vroegtijdig signaleren van en anticiperen op mogelijke schuldenproblemen loont dus, aldus Hans en François. “Iedereen kan in financiële problemen komen. Voor een bank zien wij in het aanpakken hiervan een belangrijke rol weggelegd. Een rol die we als ABN AMRO graag vervullen.”