Auping lanceert met bedzzzy volledig circulair matras

Circulair ondernemen kun je niet in een vacuüm. Klanten en leveranciers maken immers deel uit van de lineaire keten die idealiter een cirkel wordt – een keten zonder afval. Dus klopte beddenfabrikant Auping aan bij leverancier DSM. De vraag: is het mogelijk om een lijm te ontwikkelen die een matras niet alleen bij elkaar houdt, maar die ook toelaat dat onderdelen op termijn weer van elkaar worden gescheiden? Vervolgens ging Auping op zoek naar alternatieve (mono)materialen om de moeilijk verwerkbare componenten van een matras mee te vervangen. En zo kwam Auping, stapje voor stapje, dichter bij het doel: een 100 procent circulair matras. 

Inmiddels is Auping zover. Onder de naam bedzzzy wordt het nieuwe concept in de markt gezet. “Elk jaar belanden anderhalf miljoen matrassen op de afvalberg”, vertelt Lisette Lamberts, bij Auping Groep verantwoordelijk voor de startup bedzzzy. “Door de samenstelling van die matrassen is de verwerking ervan een probleem. De materialen zijn bijna niet meer van elkaar te scheiden en kunnen dus ook niet worden hergebruikt.”

Toegankelijk

Het ‘matras van de toekomst’ moest volgens Auping circulair zijn, hetzelfde slaapcomfort bieden als zijn voorganger én redelijk geprijsd zijn. Maar heeft de consument eigenlijk wel behoefte aan een duurzaam matras? Volgens Lisette is dat de verkeerde vraag. “Je moet het zo zien: als mensen de keuze hebben tussen twee kwalitatief goede matrassen, met vergelijkbare prijzen, en de één is duurzaam geproduceerd en de ander niet, dan kiezen mensen voor de eerste. Voorwaarde is dus wél dat de prijzen niet te veel uiteenlopen. Duurzame keuzes moeten toegankelijk zijn voor iedereen, niet slechts voor mensen met geld. Alleen zo krijg je alle mensen mee.”

“Daarbij komt dat we deze stap zetten vanuit de overtuiging dat het anders kan. We zijn ons bewust van de impact die we op dit moment hebben op de afvalstroom en willen daar actief verandering in brengen. Met dit product bieden we een hoogwaardig alternatief, dat op sommige eigenschappen zelfs beter presteert dan de gangbare matrassen met schuim en lijm.”

Om zeker te zijn van een gesloten cirkel biedt bedzzzy klanten de keuze: het matras kan worden gekocht met vijftig euro statiegeld, dat mensen bij inlevering terugkrijgen, of het matras kan worden geleaset (per maand opzegbaar). Na vijf jaar krijgen klanten dan een nieuw matras. “Veruit de meeste mensen kiezen voor het leasemodel”, weet Lisette. “Ze vinden het een prettig idee: na vijf jaar een nieuw matras, terwijl het oude matras wordt gedeconstrueerd en hergebruikt.”

Uitdaging

Hein Brekelmans van de Sustainable Finance Desk van ABN AMRO is zeer lovend over initiatieven als bedzzzy. Hij weet hoe uitdagend het kan zijn om een circulair businessmodel te ontwikkelen en financieel sluitend te krijgen. Zelf verdiept Hein zich al ruim vijftien jaar in het thema duurzaamheid en zijn afdeling staat ondernemers bij die een circulair businessmodel willen opzetten. “Bedzzzy is erin geslaagd om een veelgebruikt product circulair te maken en tegen een schappelijke prijs in de markt te zetten, zodat het grote publiek erin mee kan.”

Het is de ambitie van ABN AMRO om in 2020 1 miljard euro aan circulaire transacties te hebben gesloten, verdeeld over minimaal 100 deals. Op dit moment staat de teller op 508 miljoen euro en 44 deals. “We moeten dus haast maken”, zegt Hein.

Groeiproces

De Sustainable Finance Desk loopt tegen vergelijkbare uitdagingen aan als bedrijven die circulariteit vorm willen geven: de economie is er nog niet altijd op ingesteld. “Circulariteit is nu eenmaal arbeidsintensief en arbeid wordt vanuit de overheid belast. Daardoor worden bedrijven niet geprikkeld om zuiniger met materialen om te gaan en daarbij meer arbeid in te zetten. Of neem de afschrijvingen. Fiscaal schrijven we in vijf jaar af naar nul, terwijl bedrijfsmiddelen vaak nog langer meekunnen. In de circulaire economie is eigenlijk geen plaats meer voor die nul.”

Ambities lopen nog weleens stuk tegen de realiteit van vandaag. Soms moet de bank enthousiaste ondernemers teleurstellen. “Dan ziet het circulaire plan er veelbelovend uit, maar is financiering toch niet mogelijk vanwege de risicomodellen waarmee wij werken. Het is een groeiproces, zowel voor ondernemers als voor ons als bank.”

Scherpe randjes

Wel ziet Hein dat Nederlandse banken internationaal gezien vooroplopen. Samen met ING en Rabobank stelde ABN AMRO de Circular Economy Finance Guidelines op, gezamenlijke afspraken over wat onder circulariteit wordt verstaan, om zo ‘greenwashing’ tegen te gaan. “Dat is een mooie bijverdienste van duurzaamheid”, zegt Hein. “Het haalt de scherpe randjes van de concurrentie af.” 

In andere landen wordt circulariteit anders gezien. “In Japan verstaan ze daaronder: op een goede manier met afval omgaan. Wij zeggen: afval zou niet eens mogen bestaan.”

Bij bedzzzy zit dat in elk geval wel goed. “Door het gebruik van slimme 3D-constructies van polyester ventileert het matras zelfs beter en is het veerkrachtiger”, aldus Lisette. “Dat ABN AMRO ons ondersteunt, vinden we geweldig. We trekken samen op bij het opschalen van bedzzzy. Voor ons allebei een interessant en leerzaam traject. Bij ABN AMRO blijft het niet alleen bij praten over duurzaamheid. Er wordt naar gehandeld.”