Vraagstukken mensenrechten spelen dichter bij huis dan je denkt

Inkoopketen

Bankieren gaat over meer dan balansen en kredietwaardigheid. De bank gaat over meer dan alleen de financiële stromen, aldus Van Dijk. ‘Je kunt niet meer zeggen: wij doen alleen de financiële stromen. Vooral niet als je klanten overal ter wereld actief zijn, of overal ter wereld inkopen. In hun “inkoopketen” kan er sprake zijn van uitbuiting, kinderarbeid of slavernij. Die praktijken willen wij niet financieren.’

ABN AMRO rapporteert als eerste bank in de wereld volgens het “UN Guiding Principles on Business and Human Rights Reporting Framework”. Op dit moment is dat het beste bewijs, aldus Van Dijk, dat ABN AMRO beleid voert en rapporteert op basis van de mensenrechten die de VN heeft vastgesteld. ‘We zijn een “early adopter”, net als H&M en Unilever. Ik weet het: klinkt vooral als veel letters op papier. Maar het is heel concreet. Het betekent dat we voortdurend moeten weten wat onze klanten doen.’ 

Checken

Als een klant importeert uit Bangladesh of India, en hij heeft een duurzaamheidsbeleid, dan kun je, stelt Van Dijk, zeggen: goed, dat is geregeld. ‘Maar wij vinden dat niet genoeg. We moeten meer weten van het proces. Welke eisen stellen ze aan arbeidsomstandigheden? Hoe checken ze die? Je moet er bovenop zitten en kennis verzamelen. Op basis van de wijze waarop ze het proces hebben ingericht, de sector en het land, schalen we onze klanten tegenwoordig in: laag, midden, hoog risico. Daardoor hebben we goed in de gaten hoe onze klantportefeuilles eruit zien. Hoeveel vooroplopers en achterblijvers er zijn.’ Als klanten niet aan de eisen voldoen, heeft dat impact, zegt Van Dijk. ‘Wat doe je dan? Uitsluiten? Ons beleid is om ze de kans te geven om te verbeteren. We gaan het gesprek aan en geven daarbij ook advies. Anders stappen ze over naar een bank die ze de ruimte wel geeft. Dan zeggen we: binnen een bepaalde tijd moet je het op orde hebben we spreken een verbeterplan af en monitoren dat. Ze moeten mee veranderen. We gaan dus voor engagement in plaats van uitsluiten omdat we ervan overtuigd zijn dat we op die manier de meeste invloed hebben.’

Dichtbij

Het klinkt volgens Van Dijk voor veel mensen vaak alsof mensenrechten ver weg in de keten spelen: kinderarbeid in de textielindustrie, slavernij op cacaoplantages. ‘Mensenrechtenkwesties spelen veel dichter bij huis dan je denkt. Hoe gaat ABN AMRO om met persoonsgegevens van klanten? Hoe zit het met rechten van medewerkers, met salarisverschillen tussen man en vrouw? Of de kansen voor sollicitanten met bijvoorbeeld een Marokkaanse afkomst? Er spelen nog genoeg mensenrechtenkwesties in Nederland, van privacy tot gelijkheid. Ook daar geldt: je moet het onderzoeken om je vinger erachter te krijgen.’  Bij de Internationale Mensenrechtenconferentie op 9 december kijkt Van Dijk speciaal uit naar Kailash Satyarthi, een mensenrechtenactivist die in 2014 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Hij heeft de Global March against Child Labor opgericht, een wereldwijde coalitie van NGO's en vakbonden. ‘Een fantastische spreker dus. Hij weet hoe het is om idealen naar de praktijk te vertalen. Ik ben ook heel benieuwd naar het tweede deel van de conferentie. Daarin gaan we in op de rol die ABN AMRO kan of moet spelen. Dan gaat het direct over ons eigen werk.’

In een volgende editie van deze nieuwsbrief doet ABN AMRO verslag over de conferentie.

Gerelateerde artikelen:- Cross-sectoraal beleid