Mensenrechtenrapport geeft eerlijk beeld van vooruitgang én uitdagingen

Onlangs verscheen de vierde editie van het mensenrechtenrapport van ABN AMRO. Om het jaar is het rapport een vast onderdeel van de jaarverslaglegging van de bank. Dat is niet vanzelfsprekend. De rapportage is (nog) niet wettelijk verplicht en ABN AMRO is de enige bank die op deze uitgebreide wijze verantwoording aflegt.

Kristalprijs voor transparantie

Dat blijft niet onopgemerkt. In november won ABN AMRO de Kristalprijs van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). De jury roemde de transparante verslaggeving op het gebied van mensenrechten. Minstens even belangrijk voor de jury was de assurance die de bank verkrijgt op het rapport. Alle beweringen in het verslag worden geverifieerd door accountantskantoor EY. “Deze controle verhoogt de kwaliteit van ons mensenrechtenrapport en daarmee de legitimiteit”, verklaart Yuri Herder, Business & Human Rights Adviser bij ABN AMRO.

De bank publiceerde in 2016 haar eerste rapport over mensenrechten. Het thema was niet nieuw voor ABN AMRO. In 2011 committeerde de bank zich aan de UN Guiding Principles on Business & Human Rights. Dit leidde tot het eerste Human Rights Statement van de bank in 2012.

Impact op mensen

“Als bank heb je op veel manieren impact op mensen”, legt Yuri uit. “Allereerst ben je werkgever van meer dan 20.000 mensen, waarvoor je een gezonde en veilige werkomgeving moet creëren. Daarnaast hebben we vijf miljoen particuliere klanten van wie we bijvoorbeeld de privacy moeten waarborgen. En dan zijn er nog de beleggingsklanten en zakelijke klanten. Via hen hebben we impact op miljoenen mensen, die geraakt kunnen worden door allerlei andere bedrijven, fabrieken, leveranciers en wereldwijde productieketens.”

Het mensenrechtenrapport focust zich met name op de risico’s in de zakelijke markt. Daar zitten voor ABN AMRO namelijk de belangrijkste mensenrechtenrisico’s. De bank verleent beleggingsdiensten, financiert bedrijven en koopt goederen en diensten in. Via (de ketens van) deze bedrijven heeft de bank mogelijk een negatieve impact op arbeidsomstandigheden, gezondheid en privacy. Het risico daarop wil ABN AMRO zoveel mogelijk beperken.

Bedrijven bij naam genoemd

Wat opvalt in de nieuwste editie van het rapport is de openheid, zegt Emmelie Claessens, Business & Human Rights Adviser bij ABN AMRO. “We gaan deze keer een stapje verder in transparantie. Zo noemen we gewoon de namen van bedrijven waar risico’s spelen. Dit zijn bijvoorbeeld beursgenoteerde bedrijven waar klanten via de bank in beleggen. Via onze partner EOS at Federated Hermes gaan we met deze bedrijven in gesprek. Langs die weg stimuleren we verandering.”

Een van de genoemde voorbeelden is TotalEnergies, een beursgenoteerd bedrijf waar klanten van de bank in beleggen. Volgens rapporten van ngo’s zou het bedrijf betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen. Samen met EOS heeft de bank het bedrijf aangemoedigd om beter aan te tonen dat de inspanningen van TotalEnergies in lijn zijn met de mensenrechtenuitdagingen in hun activiteiten op kwetsbare plekken wereldwijd.

Maar niet in alle bedrijven of sectoren is het altijd duidelijk wat zich er precies afspeelt. Emmelie: “In bepaalde regio’s staat journalistiek of vrije meningsuiting onder druk. Niet alle schendingen van mensenrechten komen daardoor naar buiten. Het is soms een black box. Dat blijft een uitdaging.”

Sommige kwesties, zoals uitbuiting van arbeidsmigranten, vinden ook in Nederland plaats. Daarom hanteert de bank strenge toelatingscriteria voor uitzendbureaus die klant willen worden en blijft ABN AMRO continu met de sector in gesprek.

Geen rapport dat successen opsomt

Het mensenrechtenrapport is geen rapport dat successen opsomt. Eerder een realistische weergave van de inspanningen en uitdagingen. “Het rapport geeft inzicht in wat we doen, maar ook in waar we in de toekomst op kunnen verbeteren”, zegt Emmelie. Yuri: “We maken de balans op en maken duidelijk waar wij als bank nog stappen moeten zetten, bijvoorbeeld door vaker het gesprek aan te gaan met onze leveranciers over sociale issues. Onze klanten en stakeholders mogen ons daar ook op aanspreken.”

Emmelie: “Tegelijkertijd is het bemoedigend om te zien hoever we de afgelopen jaren gekomen zijn. Zo gaan we nu structureel in gesprek met groepen klanten over thema’s als milieu, maatschappij en governance (bestuur). We delen kennis en wisselen ervaringen uit, ook om te leren van elkaar. We zijn er nog niet, het is een continu proces. Juist daarom is het mooi dat het rapport aantoont wat er nog moet gebeuren. Daar blijven we ons de komende jaren hard voor inzetten.”