Hoe verbouw je een groene hogeschool?

Studies als Milieukunde, Watertechnologie en Landschapsmanagement leggen de focus op duurzaamheid van Hogeschool Van Hall Larenstein. De school met locaties in Leeuwarden en Velp wil studenten opleiden tot professionals die kunnen bijdragen aan een duurzame en betere wereld.

‘Duurzaamheid was dan ook belangrijk toen we voor een grote verbouwing stonden,’ zegt Keizer. Deze verbouwing – mede ingegeven door de afsplitsing van universiteit Wageningen - moest meer werkplekken voor studenten en medewerkers opleveren. Voor de financiering tekende ABN AMRO. Voor de bank is duurzaamheid een belangrijk criterium bij de financiering van vastgoed. ABN AMRO heeft de ambitie om in Nederland de transitie naar duurzaam vastgoed te versnellen. Vooral door de verduurzaming van bestaande gebouwen, zoals de Hogeschool Van Hall Larenstein.

De plannen van de Hogeschool sluiten daar goed bij aan. Keizer: ‘Beide locaties kregen zonnepanelen op het dak en overal werd LED-verlichting aangebracht. Een ingenieuze warmtepomp die gebruik maakt van de grondtemperatuur zorgt voor koeling en verwarming.’ Maatregelen die zorgen voor een meetbaar lager energiegebruik van de school. Waar mogelijk werd gekozen voor hergebruik van materialen, om geld en grondstoffen te besparen. ‘Alle nieuwe werkplekken zijn ingericht met tweedehands meubilair.’

Niet zichtbaar

De verbouwing leverde meer dan 10.000 m2 extra werkruimte voor studenten en werknemers op. ‘Uitgangspunt was de eindgebruiker: studenten en schoolmedewerkers. Zij zijn nauw bij de verbouwing betrokken’, aldus Keizer (zie kader) De reacties zijn positief. Zeker als de voortdurende koude luchtstroom in een van de gebouwen wordt oplost door een energiebesparende draaideur. ‘Je moet iedereen goed op de hoogte houden van de plannen, merkte Keizer. ‘Veel van de duurzame investeringen zijn niet zichtbaar. Zo valt de milieuvriendelijke verf en gerecyclede vloerbedekking niet op. De grote fotocollages op de wanden met dieren en landschappen gelukkig wel. De wanddoeken zorgen voor isolatie en verbeteren de akoestiek in het gebouw.’

Budget

Keizer kent de voorbeelden van onderwijsinstellingen waarbij een verbouwing zorgt voor financiële tekorten. Of veel langer duurt dan gepland. ‘Wij wilden binnen budget en binnen een strakke tijdslimiet blijven. Alles moest in de zomervakantie plaatsvinden om de lessen niet te verstoren.’ Door de verbouwing was het huren van aparte locaties niet langer nodig. Zo kwam een deel van het geld vrij voor de verbouwing, die in totaal €12 miljoen kostte. Voor het ontbrekende deel verstrekte ABN AMRO een krediet.

De samenwerking met de bank is goed bevallen: niet alleen door de gunstige voorwaarden, ook de ervaring van de bank met het financieren van de verduurzaming van andere onderwijsinstellingen kwam goed van pas. Keizer: ‘Zo werd rekening gehouden met de bestaande financiële buffer van de school. Een deel daarvan werd ingezet voor de verbouwing. Duidelijk was dat de school wel een buffer moest hebben.’ De bank kwam met het idee voor een ‘slapende’ kredietmogelijkheid, die kan worden aangesproken in noodgevallen. ‘Over wat je niet hoeft te lenen, betaal je ook geen rente. Spaarzaam omgaan met de beschikbare financiële middelen is ook duurzaam.’

Fijne werkplekken

De verbouwing van Hogeschool Van Hall Larenstein moest meer en betere werkplekken creëren voor studenten. ‘Dat is gelukt,’ zegt Nienke Flederus, student Chemische Technologie en vicevoorzitter van de medezeggenschapsraad.

Je was nauw betrokken bij de verbouwing als lid van de MR. Hoe ging dat?

‘We hebben eerst de wensen en ideeën van studenten geïnventariseerd met een enquête en een bijeenkomst. Zij bleken voor de verbouwing vooral ontevreden over de klimaatbeheersing in de school en het gebrek aan rustige plekken om te studeren en samen te werken.’

Hoe waren de reacties?

‘De verbouwing leefde op school, zo bleek uit de enquête en de bijeenkomst die we organiseerden. Veel mensen dachten mee. Studenten wilden bijvoorbeeld meer planten in de school om de luchtkwaliteit te verbeteren. Ook pleitten mensen voor een gezonder aanbod in de kantine, en een enkeling zelfs voor een muur met verse kruiden. Bijna alle ideeën zijn gerealiseerd in de verbouwingsplannen.’

Welke verandering wordt het meest gewaardeerd?

‘Het klimaat op de school is duidelijk beter en de vele werkplekken zijn een aanwinst voor de studenten. Daar wordt veel gebruik van gemaakt. Voorheen was het moeilijk om een plek te vinden om rustig te studeren. Nu brengen studenten meer tijd op school door. Dat heeft een merkbaar positieve invloed op het studieklimaat.’

Wat kan nog beter?

‘We merken dat de kussens op de werkplekken geliefd zijn bij studenten, die verdwijnen nogal eens. Daar moeten we nog een oplossing voor vinden. De verminderde bereikbaarheid van de docenten door de flexplekken is ook een aandachtspunt. Die cultuuromslag heeft ook nog nazorg nodig.’