HAUT: duurzame hoogbouw van hout

Een duurzame bouwer staat bij de start al voor een dilemma. Reguliere bouwmaterialen als beton en staal zijn weinig duurzaam. De winning en productie ervan zijn milieuvervuilend, en hergebruik van bijvoorbeeld beton is lastig. Toen er een kavel aan de Amsterdamse Amstel beschikbaar kwam voor de bouw van een wooncomplex met een duurzaam karakter zocht projectontwikkelaar Lingotto dan ook naar alternatieven. 

‘De uitdaging was om een organisch materiaal te gebruiken,’ zegt Bob Jansen, directeur-eigenaar van Lingotto. Het werd hout. ‘Een mooi en licht materiaal dat voor een prettig klimaat in huis zorgt.’ Projectontwikkelaar Lingotto bedacht en ontwikkelde het gebouw samen met architect Team V. Samen werkten ze al eerder aan duurzame woontorens in Amsterdam. 

Nieuw type hout

Het ontwerp in hout maakte het project direct een van de meest duurzame woontorens van Europa. Jansen: ‘Dit komt omdat het materiaal tijdens de groei CO2 uit de lucht opneemt. In HAUT’s hout is ruim drie miljoen kilogram CO2 opgeslagen. Het gebouw heeft mede daardoor een veel lagere CO2 footprint dan een vergelijkbaar project in beton en staal.’ 

Het hernieuwbare materiaal is afkomstig uit productiebossen. Hout is een veelgebruikt materiaal voor huizen, maar nog nooit eerder werd zo hoog gebouwd met het materiaal. ‘De benodigde stevigheid die nodig is voor de bouw van een gebouw van 21 verdiepingen bereiken we door het gebruik van een nieuw type hout: CLT. Dit cross laminated timber ofwel kruislings gelijmd hout heeft een ongekende stevigheid. Denk aan triplex, maar dan heel dik’, zegt Jansen. 

Duurzaam gebruik

Duurzaamheid is niet alleen bij de bouw van HAUT belangrijk, maar ook bij het gebruik. De woontoren is onder andere voorzien van zonnepanelen, een systeem dat regenwater voor het doorspoelen van toiletten benut en energieopwekkende gevelbedekking. Het levert HAUT de hoogst mogelijke duurzaamheidsscore in de bouw: het BREEAM Outstanding-label.

Lingotto bouwde al eerder duurzame woontorens, maar het gebruik van hout zorgt voor nieuwe uitdagingen. Bouwtechnisch moesten we alles opnieuw uitvinden, zegt Jansen. ‘Het project moet immers aan alle voorschriften voldoen. Bijvoorbeeld op het gebied van akoestiek, trillingen en brandveiligheid. De Nederlandse bouwvoorschriften zijn zeer streng.’ Dat zorgde voor creatieve en duurzame oplossingen. ‘Zo zweeft de vloerverwarming in de dubbele houten vloer. Dat dempt het geluid, zorgt voor een prettige warmte en maakt dat het systeem relatief makkelijk te vervangen is in de toekomst.’

Right to copy

In 2019 is het 73 meter hoge gebouw met vijftig ruime appartementen klaar. Het is dan de hoogste houten woontoren van Europa. Jansen maakt zich geen illusies over de houdbaarheid van dit record. ‘Er is vast al snel een hoger gebouw. Belangrijk is dat we met het project laten zien dat het mogelijk is om hoog te bouwen in hout.’ 

Mede door een artikel in het internationale magazine The Economist over HAUT weten internationale bouwers de projectontwikkelaar te vinden. 

Zelf werkt Lingotto binnen HAUT nauw samen met ervaringsdeskundigen. Vanwege haar ervaringen met de bouw van Circl is ABN AMRO als een van de kennispartners in het HAUT-project benaderd. 

Geïnspireerd door de gesprekken met ABN AMRO delen Jansen en zijn collega’s hun ervaringen graag om duurzaamheid te stimuleren. ‘We vinden right to copy, het delen van duurzame kennis belangrijk, ook al is dat niet vanzelfsprekend in de competitieve wereld van projectontwikkelaars.’ 

Naast de mogelijkheden die ABN AMRO biedt om haar houten paviljoen te gebruiken om onze toekomstige bewoners te laten zien wat een geweldige kwaliteit een houten constructie oplevert, deelt de bank onder andere de kennis die werd opgedaan bij de bouw van het circulaire paviljoen Circl dat recent is afgerond.

Betalen voor gebruik lift

Jansen legt uit dat bijvoorbeeld de ervaring van de bank met de huur van zonnepanelen werd benut. ‘Ook is de lift in het HAUT-gebouw dezelfde als die in Circl. We hebben goed kunnen profiteren van de ervaring en de contacten van ABN AMRO.’ Jansen noemt de lift een mooi voorbeeld van circulair bouwen; de lift blijft eigendom van fabrikant Mitsubishi, want waarom zou je als Vereniging van Eigenaren eigenaar willen zijn van een lift? ‘De bewoners betalen via de servicekosten een bedrag voor het gebruik van de lift. De fabrikant onderhoudt de lift en zorgt dat de onderdelen over dertig jaar, helemaal aan het einde van de levensduur worden hergebruikt.’ 

Tot slot wordt samengewerkt aan een hypotheekproduct voor HAUT. Wij hebben ABN AMRO uitgedaagd een hypotheek aan te bieden die past bij de hoge duurzaamheidskwaliteit van HAUT. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar een zo laag mogelijk tarief, maar wordt ook uitgebreid stilgestaan bij de klantreis die onze kopers gaan maken.