Controversiële activiteiten: waar trekt ABN AMRO de grens?

Met financieringen aan het bedrijfsleven kan ABN AMRO een impuls geven aan de duurzaamheidstransitie. Daarbij hanteert de bank een inclusieve strategie. In de basis zijn alle bedrijven welkom als klant, ook als ze de omslag naar duurzaamheid nog moeten maken. “Als bank kun je een positieve bijdrage leveren, juist aan de transitie van bedrijven die nog geen volledig duurzaam verdienmodel hebben”, vertelt Strategic Risk Specialist Myrthe Haase. “Je hebt een relatie met ze, je verstrekt een lening. Dat geeft je invloed. Die invloed gebruiken we, in lijn met onze purpose: Banking for better, for generations to come.”

Toch zijn er ook activiteiten die ABN AMRO bij voorbaat uitsluit omdat ze ecologisch, ethisch of sociaal gezien een te groot risico vormen. Bijvoorbeeld de productie van bont of de ontwikkeling van nieuwe kolencentrales. Die zijn opgenomen in de uitsluitingslijst van de bank. Daarop staan momenteel ruim dertig activiteiten gedefinieerd. Bedrijven met deze activiteiten, wil ABN AMRO niet als klant. Sommige van de uitsluitingen zoals de productie van clusterwapens en de productie van sigaretten gelden ook voor de beleggingen die de bank doet in opdracht van haar klanten.

Luisteren naar stakeholders

De uitsluitingslijst krijgt regelmatig een update op basis van maatschappelijke ontwikkelingen, nieuwe (wetenschappelijke) inzichten en gesprekken met externe stakeholders. Wijbrand Fabius, Stakeholder & Engagement Manager bij de bank, voert deze gesprekken. “We zijn een grote bank met veel kennis in huis. Tegelijkertijd weten we dat er organisaties zijn zoals vakbonden of maatschappelijke organisaties die veel expertise hebben op specifieke thema’s. Het is belangrijk en waardevol om met deze organisaties goed contact te houden om extra input te krijgen of ideeën te toetsen. Om vervolgens op basis van zeer zorgvuldig werk en de juiste analyse de uitsluitingslijst uit te breiden waar nodig.”

Ingewikkelde gesprekken

De uitsluitingslijst is onderdeel van het due diligence-proces, het onderzoeken en beoordelen van klanten. Dit doet de bank bij het aannemen van nieuwe klanten, de periodieke evaluatie van bestaande klanten en bij kredietverlening.

Als activiteiten van een klant van ABN AMRO op de uitsluitingslijst belanden, betekent dat niet automatisch dat de bank direct afscheid neemt. “Als bank hebben we ook een zorgplicht”, onderstreept Wijbrand. “Het direct stopzetten van de relatie kan bij kleinere klanten faillissement betekenen.” Maar de klant moet wel significant veranderen. “Wij definiëren de ondergrens. We geven klanten de tijd om een plan te maken. We hechten waarde aan onze inclusieve strategie, maar ons geduld is niet eindeloos.”

Uitzendbureaus

Een belangrijke ontwikkeling betreft de uitsluiting van niet-gecertificeerde uitzendbureaus. Myrthe legt uit: “In Nederland maken we veel gebruik van arbeidsmigranten. Jaarlijks zijn er rond 530.000 arbeidsmigranten aan het werk, met name in sectoren waar behoefte is aan laaggeschoolde arbeid zoals de land- en tuinbouw, bouw en logistieke dienstverlening. Vaak is dit naar volle tevredenheid van zowel de werkgever als de arbeidsmigrant. Maar er zijn ook misstanden. Arbeidsmigranten die worden uitgebuit, onder het minimumloon betaald krijgen, verplicht worden enorme bedragen te betalen voor slechte huisvesting of geen toegang hebben tot medische zorg.”

ABN AMRO ziet dat malafide uitzendbureaus vaak een sleutelrol spelen bij deze misstanden. Daarom sluit de bank uitzendbureaus zonder kwaliteitscertificaat vanaf nu uit. Een SNA-certificaat (Stichting Normering Arbeid) betekent dat onafhankelijk wordt gecontroleerd of het uitzendbureau aan wettelijke eisen voldoet. Als een uitzendbureau ook huisvesting verzorgt, moet het ook een “Stichting Normering Flexwonen” (SNF) certificaat hebben.

Samen optrekken

Het hebben van een certificaat is overigens geen garantie dat alles in orde is. Myrthe: “We moeten nog steeds onze due diligence doen. Ook bij gecertificeerde uitzendbureaus die klant zijn of klant willen worden. De positie van arbeidsmigranten is kwetsbaar: ze spreken de taal niet, kennen de weg niet naar de Nederlandse instanties en als ze hun werk verliezen, verliezen ze vaak ook direct hun onderdak.” Daarom is er bij ABN AMRO veel aandacht voor de positie van arbeidsmigranten. Binnenkort start de bank een traject met zakelijke klanten uit verschillende sectoren, met het doel om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren.

Myrthe en Wijbrand hopen dat andere financiële instellingen het voorbeeld van ABN AMRO zullen volgen en ook hun uitsluitingslijst aanscherpen. Wijbrand: “Om te voorkomen dat bedrijven simpelweg overstappen naar een andere bank zoeken we de samenwerking op. Alleen door gezamenlijk op te trekken, met financiële instellingen en maatschappelijke organisaties, kunnen we dit soort misstanden effectief tegengaan.”