ABN AMRO geeft mensenrechtenverdedigers een podium

Burgerlijke vrijheden zoals het recht om te demonstreren zijn belangrijke mensenrechten. Ze stellen onder andere mensen in staat zich te uiten over misstanden. Overheden en bedrijven zitten daar niet altijd op te wachten. Zo werden in 2014 in Cambodja vakbondsleden gearresteerd toen ze protesteerden voor hogere minimumlonen. En in 2017 werd er een belangrijke oppositiepartij verboden. In Thailand kreeg een ngo geen visa meer na een kritisch rapport over de voedselsector. In sommige landen is de situatie nog veel erger. Volgens cijfers van de ngo Front Line Defenders werden vorig jaar 321 mensenrechtenverdedigers vermoord.

Belangrijk voor de bank en haar klanten

Het beschermen van burgerlijke vrijheden en mensenrechtenverdedigers is een belangrijk thema voor ABN AMRO. “Neem vrijheid van meningsuiting. Iedereen die misstanden aan de kaak wil stellen zou die ruimte, dat recht, moeten krijgen,” aldus Maria Anne van Dijk, die leiding geeft aan het mensenrechtenprogramma van ABN AMRO. Volgens de UN Guiding Principles on Business and Human Rights, die ABN AMRO volgt, zijn overheden in de eerste plaats verantwoordelijk voor het beschermen van mensenrechten. Bedrijven mogen daar geen afbreuk aan doen, bijvoorbeeld door het starten van een rechtszaak wegens laster tegen iemand die het bedrijf bekritiseert. Bedrijven moeten mensenrechten respecteren. Maria Anne: “Daarom bevragen wij onze klanten op stakeholder management en de mogelijkheden om het bedrijf aan te spreken. Ook moedigen wij onze klanten aan in gesprek te gaan met de mensen die mogelijk negatief worden geraakt door hun bedrijfsactiviteiten. Denk hierbij aan werknemers in fabrieken die misschien geen leefbaar loon ontvangen. Of mensen die in de buurt van een nieuwe mijn wonen en die daardoor misschien moeten verhuizen. Ook op ons congres staat de dialoog met mensenrechtenverdedigers centraal.”

Opkomen voor LHBTI+ rechten

Door het organiseren van het congres wil ABN AMRO bewustwording creëren en zoeken naar oplossingen waar de bank en haar klanten aan bij kunnen dragen. Verschillende mensenrechtenverdedigers vertelden over hun werk. Vincent (28) uit Mombassa (Kenia) was één van hen. Vincent komt op voor seksuele minderheden in Kenia. Hij strijdt voor een eerlijke behandeling door de politie, gelijke toegang tot zorgverlening en kansen op de arbeidsmarkt. Zijn activisme leidt tot veel ‘hatelijke kritiek’, zoals hij het typeert. “Op een congres over wet- en regelgeving kreeg ik van advocaten te horen dat ik daar niets te zoeken had. Ik mocht daar, als iemand die zich identificeert als queer, niet zijn. Ook word je op straat vaak uitgescholden. Mensen die ik ken worden in elkaar geslagen.”

Sinds Vincent tien jaar geleden met zijn activisme begon, is de situatie voor LHBTI+ mensen in Kenia licht verbeterd. “Tien jaar geleden namen politieagenten uit angst geen aangiftes op van de LHBTI+ gemeenschap, en werd ons toegang tot ziekenhuizen ontzegd. Wij hebben veel geïnvesteerd in bewustwording bij overheden, advocaten en politieagenten. Inmiddels hebben we toegang tot basisvoorzieningen. Al blijft dat soms nog theorie. Er moet nog veel gebeuren.”

Consequenties voor het bedrijfsleven

Hoewel veel bedrijven duidelijk beleid hebben dat LHBTI+ rechten ondersteunt, wordt dit niet altijd wereldwijd toegepast. “Sommige internationaal opererende bedrijven kiezen de ‘When in Rome…’ aanpak, en volgen blindelings lokale wet- en regelgeving, ook als dat discriminerend uitpakt,” legt Maria Anne uit. “Bedrijven kunnen er ook voor kiezen om in ieder geval binnen de eigen muren een safe space voor LHBTI+'ers te creëren. En je kunt je soms als bedrijf ook actief uit spreken voor verandering.” Een voorbeeld hiervan is een recente rechtszaak in Hong Kong. Een aantal financiële instellingen, waaronder ABN AMRO, steunden een lesbisch koppel waaraan de immigratiestatus werd geweigerd die heteroseksuele paren wel kregen.

Matchmaker

In zijn rol als activist wordt Vincent ondersteund door het Shelter City programma van de internationale mensenrechtenorganisatie Justice and Peace, een klant van ABN AMRO Instituten & Charitas. Maria Anne: “Het is mooi dat we als bank er niet alleen voor kunnen zorgen dat de financiële zaken van mensenrechtenorganisaties op orde zijn, maar dat we ze ook actief kunnen ondersteunen in hun missie. Op dit soort evenementen kunnen wij de matchmaker zijn tussen bedrijfsleven en ngo’s.”

Het congres ‘Civic freedom and human rights defenders: what is the role of business?’ werd georganiseerd in samenwerking met het Business & Human Rights Resource Centre en International Service for Human Rights (ISHR). Hun gezamenlijke rapport ‘Shared Space Under Pressure: Business Support for Civic Freedoms and Human Rights Defenders’ vormde de aanleiding van de conferentie. Het rapport gaat in op de rol die bedrijven kunnen spelen aan de hand van praktijkvoorbeelden uit verschillende landen en sectoren. Het document is hier te downloaden.