Rolstoeltennis in media: veel aandacht voor lichamelijke beperking in plaats van prestatie

Persbericht
Article tags:
  • Sponsoring
  • Sociale impact

Ondanks het succes van Nederlandse rolstoeltennissers, waaronder zes medailles op de laatste Paralympische Spelen, gaat in Nederlandse media veel aandacht uit naar de lichamelijke beperking van de sporters in plaats van hun sportieve prestaties. Dit blijkt uit onderzoek van LexisNexis, in opdracht van ABN AMRO, met als doel gelijkwaardige beeldvorming te stimuleren en bij te dragen aan gelijke kansen. In een op de zeven artikelen over rolstoeltennis ligt de nadruk van de verslaggeving op de lichamelijke beperking. In bijna dertig procent van de artikelen wordt het medisch dossier expliciet aangehaald, zoals het benoemen van de reden waarom de sporter in een rolstoel zit.

In het onderzoek, uitgevoerd in aanloop naar het rolstoeltennistoernooi dat onderdeel is van het ABN AMRO Open, is onder meer gekeken naar hoe rolstoeltennissers in de media verschijnen. Wat opvalt is dat rolstoeltennissers in Nederland vaak door de lens van hun beperking worden bekeken in plaats van als topsporters die presteren op het hoogste niveau: waar in een op de zeven artikelen de nadruk wordt gelegd op hun lichamelijke beperking wordt in een op de zes artikelen de beperking zelfs meerdere keren genoemd. ‘Handicap(s)’ en ‘gehandicapt(en)’ zijn de meest gebruikte termen om naar de sporters te verwijzen.

Ruben Spaargaren, tweevoudig deelnemer aan de Paralympische Spelen, Europees kampioen en deelnemer van de zeventiende editie van het rolstoeltennistoernooi van het ABN AMRO Open, herkent dit: “Ik waardeer de belangstelling enorm en alle aandacht brengt de sport verder. Toch krijg ik bijna altijd wel één vraag over mijn beperking. Ik hoop dat er in de toekomst meer nadruk komt te liggen op de prestaties van mij en mijn collega's, net zoals bij topsporters zonder beperking."

Veel aandacht voor lichamelijke beperking in Nederland

Naast de manier waarop rolstoeltennissers worden weergegeven in de Nederlandse media, blijkt uit het onderzoek dat de hoeveelheid media-aandacht voor rolstoeltennissers zeer beperkt is. De afgelopen vijf jaar gaat in slechts drie procent van alle Nederlandse publicaties over tennis aandacht uit naar rolstoeltennis. Ter vergelijking: in het Verenigd Koninkrijk, waar het aantal gewonnen medailles lager ligt, is de relatieve media-aandacht vrijwel gelijk. Daar ging vier procent van de tennis-gerelateerde publicaties over rolstoeltennis. Daarnaast ligt in de Britse media de aandacht voor de lichamelijke beperking van de rolstoeltennissers ook een stuk lager dan in Nederland. In veertien procent van de artikelen wordt de lichamelijke beperking van een sporter genoemd, terwijl dit in Nederland in bijna dertig procent van de artikelen het geval is.

Beno Schraepen, coördinator van kenniscentrum Mens en Maatschappij van de AP Hogeschool en auteur van het boek ‘Excluses, wat uitsluiting doet met mensen’, deelt drie tips om inclusief te communiceren over mensen met een beperking.

----------

Focus op prestaties: binnen een sportcontext zijn rolstoeltennissers in de eerste plaats atleten en sporters. Benadruk dan ook de sportieve prestaties en vaardigheden, de beperking zelf hoeft geen prominente rol te spelen in de berichtgeving. De sport is immers rolstoeltennis, dus waarom iemand in een rolstoel zit is niet aan de orde. Van valide sporters wordt ook niet steeds vermeld waarom ze er zo uitzien.

----------

Terminologie: termen als ‘invalide’ en ‘gehandicapte’ zijn verouderd en worden als kwetsend ervaren. Gangbaarder is om te spreken over ‘mensen met een beperking’. Maar nog beter: probeer verwijzingen naar de beperking te voorkomen en hen te benoemen op basis van de identiteit die binnen de sport relevant is. Spreek liever over ‘rolstoeltennisser’ of ‘rolstoelbasketballer’.

---------

Gelijkwaardigheid: rolstoeltennissers zijn topsporters met ambitie en drive. Benoem en benadruk hun professionaliteit, sportieve inzet en vaardigheden op dezelfde manier als in alle andere takken van sport. Zo krijgen deze sporten en prestaties ook de aandacht die ze verdienen, en wordt het niet als een niche of uitzondering gezien

Topsport is topsport

De resultaten laten volgens ABN AMRO zien dat het tijd is om de aandacht in onze maatschappij te verschuiven naar de sportieve prestaties van rolstoeltennissers, in plaats van te blijven focussen op hun lichamelijke beperking.

Esther Vergeer, toernooidirecteur van het Wheelchair toernooi van het ABN AMRO Open, legt uit: “De rolstoeltennissers op ons toernooi zijn topsporters, met dezelfde ambities als valide spelers van het ATP-toernooi. En dezelfde ambitie verdient hetzelfde podium. De eerste stappen zijn hiervoor gezet, met onder andere een live-uitzending op de NOS, mooie samenvattingen op Ziggo en interesse van internationale broadcasts voor het rolstoeltoernooi vorig jaar. De volgende stap is verslaggeving die zich meer richt op de sportprestaties en vaardigheden van de Nederlandse rolstoeltennissers.”

Van 1 tot en met 9 februari vindt in Rotterdam Ahoy het ABN AMRO Open plaats. Het rolstoeltennistoernooi is van 5 tot en met 9 februari. Als hoofdsponsor heeft de bank ervoor gezorgd dat het ABN AMRO Open één van de weinige toernooien ter wereld is waarbij het rolstoeltennis volledig is geïntegreerd: in Rotterdam Ahoy wordt, naast een ATP-toernooi voor mannen, ook een ITF-rolstoeltennistoernooi voor zowel mannen als vrouwen georganiseerd.

Over het onderzoek

Het doel van het onderzoek is het analyseren van de berichtgeving rondom rolstoeltennis in de media gedurende de afgelopen 5 jaar. Het rapport is opgesteld op basis van een analyse van door LexisNexis gelicentieerde content (print en online) en openbaar beschikbare online artikelen, verzameld met behulp van mediamonitoring platform Nexis Newsdesk®. De analyse heeft betrekking op de periode van 1 januari 2020 tot en met 20 januari 2025.

De analyse richtte zich op Nederlandse en Britse nieuwsbronnen en is uitgevoerd op basis van een vooraf gedefinieerde lijst met onderwerpen. De data zijn verkregen door middel van het opstellen van verschillende feeds per hoofdstuk op basis van boolean operators (AND, OR, NOT) en de vooraf opgestelde zoektermen. De zoektermen zijn te vinden in het onderzoeksrapport.

Om in te zoomen op de verslaggeving rondom de beste Nederlandse rolstoeltennissers en een lichamelijke beperking, is er een kwalitatieve analyse gedaan van 104 artikelen op basis van de volgende voorwaarden:

  • Een vooraf gedefinieerde lijst van de top 25 Nederlandse rolstoeltennissers

  • Een gerichte lijst Nederlandse landelijke nieuwsbronnen

Over ABN AMRO

ABN AMRO zet zich in voor het versnellen van gelijke kansen, vanuit haar merkbelofte ‘Voor ieder begin’. Als een van de grootste banken van Nederland richt zij haar sponsorbeleid op het ondersteunen van drie doelgroepen: sporters met een beperking, vrouwen en kinderen uit achterstandssituaties. Om haar doelstellingen te realiseren, werkt ABN AMRO nauw samen met partners binnen de sectoren Sport, Kunst & Cultuur en Maatschappij.