“Het fundament ligt er. Nu is het tijd om te groeien.”

Ferdinand Vaandrager blikt terug op een succesvol jaar voor ABN AMRO. Hij licht toe hoe de bank de kosten- en kapitaalefficiëntie verbetert, en toch ook in de toekomstige groei investeert. “Onze focus verschuift langzaam maar zeker van investeren in onze ‘licence to operate’ naar investeren in onze ‘licence to grow’.”

Hoe zie je de financiële resultaten van het afgelopen jaar?

“2024 was een goed jaar voor ABN AMRO. Een jaar waarin we hebben waargemaakt wat we wilden en onze doelstellingen hebben gerealiseerd. We hebben onze netto rentebaten verder verhoogd, hadden vrijwel geen voorzieningen voor kredietverliezen, en bleven binnen de kostengrenzen die we met de markt hadden gedeeld.

We hebben verder onze klanten met succes bediend. Ons hypotheekbedrijf was een belangrijke aanjager: we hebben weer een leidende positie in de Nederlandse markt. En de inkomsten uit provisies overtroffen de verwachtingen.”

Hoe zijn de provisie-inkomsten in 2024 gestegen en waarom is dat belangrijk?

“De afgelopen jaren hebben we vooral de nadruk gelegd op het verbeteren van de klantervaring en op de toegevoegde waarde van onze producten, diensten en expertise. En dat is zichtbaar in de resultaten van alle drie de client units. De provisie-inkomsten bij Personal & Business Banking zijn gestegen en de Net Promoter Score (NPS), die aangeeft hoe waarschijnlijk het is dat klanten ons aanbevelen, is verbeterd. We profiteerden ook van de ontwikkelingen op de financiële markten, die bijdroegen aan de provisie-inkomsten uit vermogensbeheer en clearing-activiteiten. We hebben meer klanten aangetrokken via ons Entrepreneur & Enterprise-aanbod: onze zakelijke kredietverlening aan ondernemers leidt steeds vaker tot nieuwe klanten voor onze wealth management-activiteiten en vice versa.

De kern van onze strategie is om nieuwe manieren te vinden om waarde voor onze klanten te creëren en daarmee onze provisie-inkomsten te verhogen. Toen de rente begon te dalen en zelfs negatief werd, had dat een belangrijk effect op onze rentebaten. Willen we minder afhankelijk worden van renteschommelingen, dan moeten we onze inkomsten diversifiëren en ons meer richten op activiteiten die provisie-inkomsten opleveren. Bovendien zijn dergelijke inkomsten ‘capital light’, en dat is weer gunstig omdat we kapitaalefficiënt willen groeien.”

Waarom perkt de bank de risicogewogen activa in?

“De risicogewogen activa (RWA) bepalen hoeveel kapitaal de bank opzij moet zetten om eventuele verliezen op te vangen. Die RWA zijn bij ons relatief hoog in verhouding tot de omvang en kwaliteit van onze portefeuille. Dat beperkt onze kredietverleningscapaciteit en belemmert in feite onze ruimte om te groeien. Om onze RWA te beperken, investeren we in onze kredietrisicomodellen en in de kwaliteit van onze data. We hanteren een structurelere benadering van kapitaalbeheer, zodat we beter gebruik kunnen maken van de activa en passiva van de bank. We werken bijvoorbeeld samen met een Amerikaanse investeringsmaatschappij ten aanzien van een portefeuille infrastructuurleningen. Daarmee kunnen we weer kapitaal vrijspelen. We zoeken ook naar manieren om uit te breiden zonder daarvoor te veel kapitaal te gebruiken, bijvoorbeeld door producten te ontwikkelen waarmee we onze ‘capital light’ provisie-inkomsten verhogen. Niet-organische groeikansen zoals de overname van Hauck Aufhäuser Lampe in Duitsland dragen daar natuurlijk ook aan bij.”

Hoe zie je de kostenontwikkelingen bij de bank?

“De kosten over 2024 bleven net binnen de verwachtingen. Gemeten naar de kosten/baten-ratio ligt onze operationele efficiëntie echter boven het gemiddelde in de sector. Die moet dus naar beneden. We hebben bijna de piek bereikt van onze investeringen in het fundament van de bank, en dat zal onze efficiëntie in de toekomst helpen verbeteren. De afgelopen paar jaar zijn we vooral bezig geweest onze datacapaciteit op te schalen, processen te digitaliseren, ons IT-landschap te vereenvoudigen en nieuwe regels in- en uit te voeren, zoals Basel IV, de Sustainable Finance Disclosure Regulation en de Digital Operational Resilience Act. Die verandercapaciteit verschuiven we nu langzaam maar zeker richting initiatieven waarmee we ons productaanbod vernieuwen, de klantervaring verbeteren en bijdragen aan omzetgroei voor de bank. Een goed voorbeeld is de investering in het beleggingsplatform BUX. En in onze Tikkie-app. Beide versterken ons digitale aanbod voor klantsegmenten waarin we willen groeien.”

De CSRD-regels van de EU vereisen meer rapportage over duurzaamheid. Wat betekent dat voor de bank?

“Ten eerste gaat de Corporate Sustainability Reporting Directive niet alleen over rapporteren. Het is waar dat de rapportage over milieu, maatschappij en bestuur verschuift van vrijwillig naar verplicht. En dat betekent dat we veel meer van onze niet-financiële data meetbaar moeten maken. We hebben onvermoeibaar gewerkt aan het versterken van de dataketens binnen de bank. Een enorme inspanning waaraan veel teams uit de hele organisatie hard hebben getrokken.

De volgende stap, waarmee we al begonnen zijn, is om die verzamelde niet-financiële data te benutten om onze kredietverlening en andere activiteiten mee aan te sturen. We streven ernaar de duurzaamheidstransitie te ondersteunen, positieve maatschappelijke impact te helpen creëren en circulaire werkwijzen te versnellen. Naarmate we meer inzicht krijgen in onze eigen impact en die van onze klanten kunnen we doordachtere besluiten nemen en de langetermijnwaarde voor alle belanghebbenden maximaliseren.”

Een andere ontwikkeling in de regelgeving is de invoering van Basel IV in 2025. Is ABN AMRO daar klaar voor?

“Na jaren voorbereiden is het prettig om in de implementatiefase te zitten. Het aangepaste kapitaalregime is in januari in werking getreden. De invoering daarvan ging gepaard met belangrijke veranderingen in onze IT-infrastructuur, gegevensopslag en inkoop. We hebben voorafgaand aan de nieuwe kapitaalregels een aantal portefeuilles al naar een minder geavanceerde modelbenadering overgeheveld en kunnen een en ander in ons verslag over het eerste kwartaal toepassen. Ook onder Basel IV bleef de solvabiliteit van de bank goed, met een buffer van ruim 3 procentpunt boven onze kapitaalvereisten.”

Wat zijn je verwachtingen voor 2025?

“De economie in ons land is veerkrachtig gebleken en we verwachten dan ook dat de binnenlandse vraag gezond blijft. Maar we zijn duidelijk voorzichtig. Er bestaat grote onzekerheid over een eventuele verhoging van de handelstarieven, en dat kan de wereldwijde handel beïnvloeden. Voor onze handelsgerichte economie vormt dit duidelijk een risico. Die is van oudsher sterk afhankelijk van wat er gaande is bij de handelspartners. Eveneens onzeker is het centrale bankbeleid. Het draait allemaal om de snelheid en de omvang van de renteverlagingen. We kunnen in een situatie terechtkomen waarin de renteontwikkelingen bij de Europese Centrale Bank (ECB) en de Amerikaanse Federal Reserve uiteen gaan lopen. Dat kan eveneens grote gevolgen hebben voor de wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar.

Ondanks al die onzekerheid bevindt ABN AMRO zich in een goede uitgangspositie en wordt er vooruitgang geboekt met de drie pijlers: klantervaring, duurzaamheid en het toekomstbestendig maken van de bank. Onze focus verschuift langzaam maar zeker van investeren in onze ‘licence to operate’ naar investeren in onze ‘licence to grow’. We blijven producten en diensten ontwikkelen die tegemoetkomen aan de veranderende behoeften van onze klanten, die helpen onze inkomsten te diversifiëren en die de bank positioneren voor toekomstige groei.”