Geef klimaatkwetsbare wijken prioriteit

• Funderingsproblemen, overstromingsrisico’s en grote verduurzamingsopgave zijn problemen die huishoudens financieel uit het lood kunnen slaan.

• Ondanks veel aandacht voor de stapeling van deze problemen, constateren wij dat vrijwel nergens alles tegelijk speelt.

• Dit neemt niet weg dat er 90 klimaatkwetsbare wijken in Nederland zijn, waar de draagkracht om een of soms twee van deze problemen tegelijk op te vangen al mogelijk te veel gevraagd is.

• Overheid, eigenaren en financiële instellingen zouden samen prioriteit moeten geven aan deze klimaatkwetsbare wijken, te beginnen in de 19 wijken klimaatkwetsbare wijken waar meer dan 70 procent van de panden in particulier eigendom is.

• Voor heel Nederland geldt dat klimaatrisico’s een prijs geven dringend gewenst is en zal leiden tot een verdeling van de herstelkosten tussen zittende en toekomstige eigenaren.

Stapeling klimaat en verduurzamingsrisico’s leidt tot klimaatkwetsbare wijken

Klimaatrisico’s zijn nu nog nauwelijks ingeprijsd, waardoor woningen met hogere klimaatrisico’s zelden een prijskorting hebben bij woningaankopen. Hierdoor drukken de lasten van potentiële klimaatschade in de toekomst onevenredig zwaar op kopers, terwijl bij huizenbezitters onderwaarde dreigt, wat kan leiden tot een restschuld. Dat concludeert ABN AMRO in de studie ‘Stapeling klimaatrisico’s en financiële draagkracht op de woningmarkt’, die dinsdag 28 november gepubliceerd wordt. In dit rapport wordt voor het eerst inzichtelijk gemaakt op welke locaties in Nederland klimaatrisico’s zich opstapelen en de financiële kwetsbaarheid van bewoners hoog is. Uit het onderzoek blijkt dat in 90 kwetsbare wijken twee of meer risico’s zich opstapelen. Voor deze analyse zijn data van de Basisadministratie, het CBS, de Klimaateffectatlas en het Landelijk Informatiesysteem Water en Overstromingen gecombineerd en het is voor het eerst dat dit gebeurt.

Gebied en concentratie per wijk sterk bepalend voor kwetsbaarheid klimaatrisico’s

Wijken die in de analyse als ‘klimaatkwetsbaar’ zijn aangemerkt, zijn gebieden waar de kans groot is dat bewoners klimaatrisico’s onvoldoende kunnen dragen. In zo’n wijk heeft meer dan 10 procent van de woningen een middel- of groot fysiek klimaatrisico (overstroming, fundering of verduurzaming), een gemiddelde WOZ-waarde lager dan 350.000 euro en is het gemiddeld huishoudinkomen lager dan 35.000 euro. Zulke wijken bevinden zich veelal in steden en in het noorden en westen van Nederland. Hier zijn veel landelijke gebieden op veen- of kleigronden die bij langdurige droogte gemakkelijk uitdrogen. In het geval van overstromingen liggen de meest kwetsbare wijken langs de Maas. Daar liggen de WOZ-waarde en het gemiddeld inkomen lager dan in de rest van Nederland en is het percentage inwoners dat een eigen huis bezit relatief hoog.

Herstelfonds klimaatschade nodig om meest kwetsbare wijken te beschermen

De gevolgen van klimaatverandering kunnen de waarde van panden op specifieke locaties geleidelijk doen afnemen. “Het geaggregeerde beeld van Nederland laat zien dat de problemen lang niet overal spelen, maar dat er wijken zijn waar de risico’s stapelen. Hier is maatwerk vereist - zoals een herstelfonds voor klimaatschade waarin ook de verduurzaming kan worden aangepakt”, zegt Bram Vendel, Econoom Woningmarkt bij ABN AMRO. “Onze studie maakt voor het eerst inzichtelijk waar de meest klimaatkwetsbare wijken in Nederland liggen. Maar voor heel Nederland geldt dat fysieke klimaatrisico’s – in tegenstelling tot verduurzaming’ nauwelijks een rol spelen bij de aankoop van een woning. Dit vertraagt het aanpassingsproces en het herstelvermogen om de schade te beperken. Het is daarom cruciaal om het bewustzijn van klimaatrisico's bij alle partijen te vergroten. Bijvoorbeeld door de draagkracht voor schadeherstel van kopers onderdeel te maken van het hypotheekgesprek.

Lees het hele rapport hier.