NL Update – Inflatie blijft grillig
De snelle raming laat zien dat de Nederlandse CPI in februari uitkomt op 3,8% j-o-j. In vergelijking met onze verwachting kwam de grootste verrassing van industriële goederenprijzen, die vermoedelijk verband houden met een bredere toename van de consumptie van goederen. Ondanks dat we verwachten dat de Nederlandse inflatie de komende tijd verder zal dalen naar gemiddeld 2,8% in 2025 en 2,5% in 2026, blijft het boven die van de eurozone.
Inflatie in februari toch weer wat toegenomen
De snelle raming van de Nederlandse consumentenprijsindex (de CPI) laat zien dat de inflatie in februari vergeleken met de vorige maand weer wat is toegenomen. De voorlopige berekening komt uit op 3,8% j-o-j, wat hoger is dan het januari cijfer (3,3%) en onze verwachting (3,2%).
In vergelijking met onze verwachting kwam de grootste verrassing van industriële goederenprijzen, die stegen naar 1,5% j-o-j vergeleken met 0,3% in januari. Hoewel de volledige uitsplitsing nog niet beschikbaar is, vermoeden we dat dit verband houdt met een bredere toename van de consumptie van goederen zowel in de eurozone als Nederland.
Zoals verwacht profiteert de energie-inflatie van gunstige basiseffecten, aangezien de energie-index in februari 2024 aanzienlijk hoger was. Toch stegen de energieprijzen op maandbasis met 0,5%.
Belastingen en accijnzen hebben grote bijdrage aan voedingsinflatie
Voedselprijzen namen ook weer toe, naar 7,5% j-o-j vergeleken met 7,0% in januari. We hadden al verwacht dat de stijging rond de 7% zou blijven. Een grote rol kan worden toegeschreven aan product-specifieke belastingtarieven, zoals de tabaksaccijns die in april 2024 is ingevoerd. Zonder accijnzen en belastingen zou de voedingsinflatie in januari zo’n 3,5 procentpunt lager zijn geweest.
Door de manier waarop de CPI wordt berekend (het is een vergelijking van de prijzen met dezelfde maand een jaar eerder) begint het effect van de tabaksaccijns er naar verwachting vanaf juni geleidelijk uit te lopen. Dat is iets later dan de oorspronkelijke verhoging in april vorig jaar, maar aangezien de opgebouwde voorraden eerst nog met de oude prijs verkocht mochten worden wordt dit effect pas later en geleidelijk zichtbaar.
Inflatie blijft een dienstenverhaal
Tot slot nam de diensteninflatie iets toe vergeleken met vorige maand, van 4,4% j-o-j naar 4,6%. Onze schatting is dan ook dat de bijdrage van de diensten aan het inflatiecijfer ook weer licht is toegenomen met 0,1 procentpunt. Vorige maand werd de adempauze in de CPI voornamelijk gedreven door dalende diensteninflatie. In januari worden verschillende diensten – zoals bijvoorbeeld abonnementen en medische diensten – opnieuw geïndexeerd.
Ondanks de daling in januari wordt de gemiddelde prijsstijging vooral gestuwd door twee factoren. Allereerst dragen de gestegen woninghuren bij aan de sterke diensteninflatie. Daarnaast wordt de diensteninflatie sterk beïnvloed door loonontwikkelingen, gezien het grote aandeel arbeidskosten in de totale kosten. Ondanks dat de loongroei naar beneden komt en daarmee geleidelijk minder druk uitoefent op het inflatiecijfer, blijft het hoog in historisch perspectief.
Ook de overheid levert een bijdrage
De komende maanden verwachten we dat de Nederlandse inflatie verder zal dalen, naar gemiddeld 2,8% in 2025 en 2,5% in 2026. Hiermee blijft het Nederlandse cijfer boven onze verwachtingen van de inflatie in de eurozone en de doelstelling van de ECB.
Grofweg drie factoren dragen hieraan bij. Allereerst leidt de hogere inflatiepiek in 2022 tot een grotere inhaalslag van de lonen, wat zorgt voor grotere tweede-ronde effecten op bijvoorbeeld dienstenprijzen. De loonstijgingen zijn inderdaad hoger dan het gemiddelde in de eurozone, mede door de krappe arbeidsmarkt. Daarnaast draagt het expansieve begrotingsbeleid van het kabinet bij aan de inflatie. Direct door extra uitgaven aan bijvoorbeeld zorg, maar ook indirect door het koopkrachtpakket zoals aangekondigd op Prinsjesdag. Tot slot zorgen belastingverhogingen zoals op hotels, recreatie en de brandstofaccijnzen in 2026 voor een opwaarts effect op de inflatie.
Mogelijke invoertarieven kunnen inflatie wat drukken
Vorige week gaf Trump een aantal opmerkingen over zijn tariefplannen voor . Gezien de export van goederen naar de VS goed is voor ongeveer 4,8% van het Nederlands bbp, zijn deze dreigingen ook van invloed voor de Nederlandse economie.
We verwachten dat de EU zal nemen tegen de Amerikaanse tarieven; eventuele vergeldingsmaatregelen zullen waarschijnlijk gericht zijn op politiek gevoelige goederen in plaats van tarieven over de gehele linie. Ook zullen tarieven waarschijnlijk leiden tot aanzienlijk zwakkere wereldhandel en wereldwijde groei, wat zorgt voor lagere energieprijzen.
Ondanks dat er nog veel onzeker is, denken we dat de bovenstaande neerwaartse effecten groter zijn dan mogelijke opwaartse effecten van tarieven op goederen, wat de inflatie wat drukt.