China - Over Trump-risico’s, handelstarieven en omleiding

We hebben onze groeiraming voor 2024 verlaagd van 5,1% naar 4,9%

Zoals verwacht vertraagde de bbp-groei op kwartaalbasis in het tweede kwartaal naar 0,7% k-o-k, na een boven trendmatig groeitempo van 1,5% in het eerste kwartaal (zie onze eerdere opmerkingen hier). Op jaarbasis vertraagde de groei mede door herzieningen meer dan verwacht, tot 4,7% j-o-j (eerste kwartaal: 5,3%). We verwachten nog steeds wel wat payback in het derde kwartaal, maar hebben onze prognose voor de groei op jaarbasis voor 2024 verlaagd van 5,1% naar 4,9%. Voor 2025 verwachten we dat de groei op jaarbasis verder afkoelt (raming blijft 4,5%). Ondertussen wijzen de maandcijfers over juli op een nog altijd gematigd groeimomentum, waarbij de binnenlandse vraag nog steeds te lijden heeft onder de neergang van de vastgoedsector. De detailhandelsverkopen trokken aan tot 2,7% j-o-j in juli (juni: 2,0%) en 0,35% m-o-m, maar blijven nog steeds duidelijk achter bij de pre-pandemische trend en ook bij de groei van de industriële productie (juli: 5,1% j-o-j). De investeringen in vaste activa vertraagden tot 3,6% j-o-j (jan-juni: 3,9%), waarbij de groei van de particuliere investeringen slechts 0,1% bedroeg - onder invloed van een aanhoudende krimp van de investeringen in vastgoed. Het werkloosheidscijfer in stedelijke gebieden steeg tot 5,2% (juni: 5,0%), deels onder invloed van net afgestudeerden die de arbeidsmarkt betraden.

Externe risico’s zouden toenemen bij Trump 2.0, maar ‘omzeiling’ verzacht tariefeffect

De uitvoer is momenteel een belangrijke groeimotor, hoewel de groei ervan vertraagde in juli. Bovendien draagt de aanbodgerichte strategie van China bij aan een verbreding van de handelsspanningen, waarbij de VS/EU (en anderen) strategische sectoren beschermen tegen Chinees (over)aanbod. Dit risico zou toenemen onder een mogelijke 'Trump 2.0'. Trump dreigt met een universeel tarief van 10% (zie centrale thema van deze publicatie) en hogere (±60%), bredere China-tarieven in vergelijking met zijn eerste tarievenoorlog in 2018-2020. Het is niet zeker in hoeverre Trump zich aan deze 'beloften' zal houden. Toch zal een nieuwe tarievenoorlog leiden tot een snellere ontkoppeling tussen de VS en China, hoewel ‘omzeiling’ van handelsstromen (via landen als Vietnam of Mexico) het directe effect van de tarieven na verloop van tijd verzacht (zie grafiek). Hoewel de schermutselingen tussen de EU en China doorgaan (China heeft een WTO-klacht ingediend tegen de tarieven voor elektrische auto’s en komt nu zelf met een onderzoek naar zuivelproducten uit de EU), verwachten we nog steeds geen brede handelsoorlog tussen China en de EU (zie ook hier).

Beijing gaat door met (stapsgewijze) versoepeling; voor vraagherstel is meer nodig

Tot nu toe heeft de versoepeling van het beleid niet zo heel veel verschil gemaakt aan de vraagkant van de economie. Steunmaatregelen vanuit de overheid richtten zich tot dusverre veel meer op de aanbodzijde dan op de vraagzijde. In juli werd een aantal beleidsrentes (verder) marginaal verlaagd; in augustus werden deze ongewijzigd gelaten. Deze 'stapsgewijze' versoepeling vindt plaats terwijl de vraag naar leningen zwak is en de groei van de kredietverlening afneemt. Intussen past de PBoC haar monetaire beleidsinstrumentarium aan om het meer marktgericht te maken en is een vorm van (omgekeerde) 'yield curve control' geïntroduceerd waarmee getracht wordt een bodem onder de kapitaalmarktrente te leggen. Nu de vraag zwak is, de inflatie laag en de Fed vanaf september de beleidsrente gaat verlagen, verwachten we nog wat meer verlagingen van de bancaire reserve-vereisten en mini-renteverlagingen. In juli was Xi's (op de aanbodzijde gerichte) strategie van hightech-ontwikkeling en zelfredzaamheid de belangrijkste focus van het Derde Plenum van de Chinese Communistische Partij. Eind juli kwam het Politbureau met meer hints over macrosteun, maar recent aangekondigde maatregelen om de consumptie te ondersteunen nemen opnieuw vooral de vorm aan van het verbeteren van het aanbod van consumentendiensten in plaats van het direct stimuleren van de consumentenvraag. Verder werd tot nog toe de uitrol van stimulerend begrotingsbeleid belemmerd door beperkingen bij lokale overheden. Geleidelijk aan is de centrale overheid hierbij een grotere rol op zich gaan nemen. Vorige week riep de vastgoedautoriteit op tot het vaart zetten achter het (in mei geïntroduceerde) plan om lokale overheden woningen van ontwikkelaars te laten kopen en ze om te vormen tot betaalbare woningen. Vooruitgang op dit front zou kunnen helpen bij het doorbreken van de negatieve vertrouwensspiraal in de vastgoedsector.