Column

Nederlanders zijn CO2-intensief

DuurzaamheidNederlandKlimaateconomieKlimaatbeleidEnergietransitieSocial impact
Macro economieNederlandKlimaateconomieKlimaatbeleidEnergietransitieSocial impact

Steeds meer landen – maar ook steden en grote bedrijven – hebben zich aan de klimaatdoelstellingen van de Akkoorden van Parijs gecommitteerd. Duidelijk is dat voor calimero-klimaatcomplexen geen plaats meer is en dat we er alleen komen als we samen de schouders eronder zetten, dat is het idee. Het tempo in de reductie van de uitstoot van broeikasgassen (BKG) is echter nog steeds laag en het gaat echt niet alleen meer om de landen met de grootste uitstoot.

Onze broeikasgascanon

Vanaf het midden van de 19e eeuw beginnen de BKG-emissies in Nederland toe te nemen. Het valt samen met het begin van de Industriële Revolutie in Nederland. De groei van deze uitstoot is vanaf dan gestaag. De wereldoorlogen zorgen voor abrupt minder economische activiteit en dito emissies.

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is de uitstoot in Nederland bijna onophoudelijk gegroeid. De piek-uitstoot van Nederland wordt in het jaar 1979 bereikt. Daarmee is de uitstoot van broeikasgassen in Nederland tussen 1945 en 1979 toegenomen met een duizelingwekkend 1.176,4%. Dit komt neer op gemiddeld zo’n 35% per jaar.

In de periode 1980 tot en met 1990 is de uitstoot van BKG met 8% gedaald. Dit is echter tijdelijk, want na 1990 neemt de uitstoot weer toe. Met een toename van 12% in de uitstoot wordt in 1996 de op één na hoogste piek bereikt. De uitstoot volgt daarna een vrij stabiel patroon tot aan de financiële crisis van 2008-2009. Pas na het jaar 2010 krijgt de neerwaartse trend in de uitstoot wat meer vaart. In de 10 jaar die dan volgen neemt de uitstoot van BKG met 23% af. Maar het is nog steeds te traag.

Jammerlijke emissietrendbreuk in 2021

Begin maart dit jaar kwam het Internationaal Energieagentschap (IEA) met een teleurstellend persbericht. De mondiale CO2-uitstoot bleek namelijk 6% hoger te liggen in 2021. Daarnaast werd er weer eens een record gevestigd. De uitstoot bereikte namelijk haar hoogste niveau in de geschiedenis, tot 36,3 miljard ton energie gerelateerde kooldioxide-emissies. In Nederland is de uitstoot van CO2 in 2021 met 2,3% toegenomen, meldde het CBS onlangs. Weliswaar nog ruim onder het mondiaal 6%-gemiddelde, maar na een reeks van bijna zes jaar met emissiereducties toch een jammerlijke trendbreuk.

Nederland intens met CO2

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres zei onlangs nog in een interview dat de wereld al slaapwandelend naar een klimaatcatastrofe strompelt en dat geen enkel land zich hiervan kan isoleren. Alle landen – van klein tot groot – moeten hun steentje bijdrage in het emissiereductiepad richting 2050. Ook Nederland dus, ondanks ons bescheiden aandeel van 0,5% in de mondiale emissies. Maar op de keper beschouwd is Nederland helemaal geen kleine speler op het mondiale CO2-emissietoneel.

Op basis van data uit 2020 stoten we in Nederland zo’n 8 ton CO2 uit per hoofd van de bevolking. Deze hoeveelheid uitstoot van BKG per Nederlander ligt hoger dan de uitstoot van BKG per hoofd in China, India en Indonesië. Maar je kunt de broeikasgasintensiteit ook berekenen aan de hand van het bruto binnenlands product (BBP). Dan heb je een indicator voor de milieu-efficiëntie van een productieproces. Vanuit dat oogpunt presteert Nederland veel beter ten opzichte van de grote uitstoters van BKG (zoals China, India, VS, Rusland, Japan), maar heeft Nederland in vergelijking met Europese landen nog een relatief hoge score. Dan kan dus van een Nederlands calimero-klimaatcomplex geen sprake meer zijn.

Deze column heeft op 28 maart in de Financiele Telegraaf gestaan onder de titel 'Nederland geen kleine speler met uitstoot van CO2'