De week van stijgende werkloosheid, maar ook aanwijzingen voor structurele krapte
Het werkloosheidcijfer is in augustus wederom gestegen. Arbeidsmarktkrapte blijft maar er is verlichting op komst. Meer uren werken zou een structurele oplossing kunnen zijn.
Voor de derde maand op rij is het werkloosheidcijfer gestegen. Dit lijkt daarmee terug te veren van historische laagtes. Alhoewel ook de grootte van de werkzame beroepsbevolking begint af te zwakken, is de , dat het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de bevolking weergeeft, nog hoog. De krapte op de arbeidsmarkt lijkt daarmee nog niet voorbij.
Arbeidsmarktkrapte blijft, maar verlichting op komst
Een paar maanden geleden schreven we dat arbeidsmarktkrapte een rem vormt op de groei van de Nederlandse economie (zie onze analyse ). Daar schreven we dat er weinig mogelijkheden zijn om extra arbeidspotentieel aan te roepen binnen de huidige arbeidsmarkt. De verwachte stijging van het aantal faillissementen en de werkloosheid die daarmee gepaard gaat kan een verlichting brengen op de oververhitte arbeidsmarkt.
We verwachten dat de werkloosheid de komende maanden iets oploopt door de verwachte normalisering van het aantal faillissementen. Dit aantal staat namelijk sinds de invoer van coronasteunpakketten op een uitzonderlijk laag niveau. Tevens zullen de lagere groeiverwachtingen van eind 2022 (zie onze analyse ) de arbeidsvraag dempen. De toename van het werkloosheidcijfer van de afgelopen maanden valt daarmee in lijn der verwachtingen.
Maar, met een vooruitkijkende blik verwachten we dat de arbeidsmarkt de komende jaren krap blijft. Allereerst doordat de uitgaven in het Coalitieakkoord veel arbeidsvraag behoeven en werknemers door huidige ervaringen huiverig zijn om werknemers te laten gaan, maar ook blijven demografische factoren die de groei van de beroepsbevolking afremmen op de middellange termijn een rol spelen (zie onze analyse ). Hiermee zijn er aanwijzingen dat de krapte structureel is.
Meer uren werken?
Alhoewel dus uit de nieuw gepubliceerde data blijkt dat het werkloosheidcijfer blijft stijgen, is er nog steeds sprake van hoge krapte op de arbeidsmarkt. Om deze krapte tegemoet te komen kunnen werkenden meer uren gaan maken. Maar, zien werkenden dat zitten?
Onderstaande cijfers lijken te signaleren van niet. Namelijk, het aantal werkenden dat beschikbaar is en meer uren wil werken neemt af terwijl het aantal van de groep dat niet meer uren wil werken in een stijgende trend zit. Daarnaast zien we dat het gemiddeld aantal gewerkte uren voor werknemers weer op pre-covid niveaus is. Waar nog winst te halen lijkt te zijn is bij de zelfstandigen. Hier zien we dat het gemiddeld aantal gewerkte uren nog niet terug is op pre-covid niveaus.
De huidige en toekomstige krapte op de arbeidsmarkt zou verlicht kunnen worden als werkenden meer uren gaan werken. Vooral met het oog op de middellange termijn, waarvoor er aanwijzingen zijn dat arbeidsmarktkrapte structureel blijft, kan meerwerk een oplossing zijn. Daarnaast neemt doorgaans ook de beschikbaarheid om meer uren te werken toe wanneer de werkloosheid stijgt. Dit kan verlichting bieden op de korte termijn.
