NL Update – Werkloosheid ook in november gedaald

Het werkloosheidscijfer is in november met 0,1 procentpunt gedaald naar 3,5% van de beroepsbevolking (357 duizend mensen), zo blijkt uit de vanochtend gepubliceerde cijfers van het CBS. Daarmee krijgen drie kwartalen van economische krimp nog geen vat op het werkloosheidscijfer.

De krappe arbeidsmarkt heeft gevolgen voor werkgevers. Bedrijven geven aan dat tekort aan personeel nog steeds de meest belemmerende factor is voor productie. Hoewel arbeidstekorten minder belemmerend worden gezien dan een jaar geleden, ziet nog 40% van de bedrijven arbeidstekorten als belemmering. Zo wordt de groep mensen waarop een beroep gedaan kan worden om de arbeidsmarkt te betreden steeds kleiner. Namelijk, de groep inactieven dicht bij de arbeidsmarkt – die aangeven beschikbaar te zijn en niet gezocht te hebben, of gezocht te hebben maar niet beschikbaar zijn – als percentage van de niet-beroepsbevolking wordt steeds kleiner. Daarentegen is de arbeidsparticipatie historisch hoog. Zie onderstaande linkergrafiek.

Alhoewel de arbeidsvraag nog hoog is (zie rechtergrafiek), zien we dat in de marge de arbeidsvraag afkoelt. Zo stabiliseren de werkgelegenheidsverwachtingen van werkgevers, zien we een kleine daling in het aantal nieuwe vacatures en signalen van labour hoarding: bedrijven hebben ervaren hoe lastig het is om personeel te vinden en kiezen er daarom voor om hun personeel aan te houden en in plaats van te laten gaan de gewerkte uren per persoon naar beneden te brengen en minder uitzendkrachten in te huren.

Vooruitkijkend verwachten wij dat de arbeidsmarkt structureel krap blijft. Zo creëert de overheid de komende jaren zelf vraag naar arbeid, bijvoorbeeld door uitgaven aan de energietransitie, intensiveringen rondom klimaat of het (bijna) volledig vergoeden van de kinderopvang. Ook het afschaffen van het leenstelsel speelt een rol, aangezien het zo kan zijn dat hierdoor minder studenten gaan werken.

Ook vergrijzing zorgt voor structurele krapte. Vanaf 2027 begint de beroepsbevolking te krimpen, terwijl de groep 65-plussers begint toe te nemen. Vorige week publiceerde het CBS hun nieuwe bevolkingsprognoses. Hieruit blijkt dat het percentage 65-plussers in de totale bevolking tot en met 2038 toeneemt tot 25%. In de jaren ’50 stonden er tegenover elke gepensioneerde nog 7 mensen behorende tot de potentiële beroepsbevolking (20-64 jaar). Nu zijn het er minder dan 3. Ook zal dit aantal naar verwachting verder afnemen tot iets meer dan 2 tegen 2040. (Aggie van Huisseling)