NL update – Record cao-loonstijging in eerste kwartaal van 2023

In het eerste kwartaal van 2023 bereikte de stijging van cao-lonen het nieuwe hoogtepunt van 5,0%; de grootste stijging sinds 40 jaar, aldus het CBS (lees hier meer). Historisch gezien was arbeidsmarktkrapte niet voldoende om een forse loonstijging in gang te zetten. Nu – in combinatie met nog lagere werkloosheid en verlies aan koopkracht door hoge inflatie – stijgen de cao-lonen flink. Vakbonden zien stijgende ledenaantallen en toegenomen aantal stakingsdagen. De cao-loonstijging van 5,0% in het eerste kwartaal van 2023 is flink hoger dan historisch gezien (tussen de 1 en 3%).

In maart 2023 komt de cao-loonstijging hoger uit dan de inflatie. Namelijk, 5,2% jaar-op-jaar voor cao-lonen en 4,4% voor inflatie (aldus de snelle raming). Alhoewel dit een positieve ontwikkeling is voor koopkracht betekent het niet dat het geleden koopkrachtverlies hiermee volledig wordt goedgemaakt.

Daarnaast zien we onder de motorkap van deze afgesloten cao’s ook een andere ontwikkeling; die van meer nominale loonsverhogingen. In de afgesloten cao’s is regelmatig een combinatie gevormd van een verhoging met een percentage en een vast bedrag. Vooral voor de lagere inkomens – in combinatie met de stijging van het wettelijk minimumloon – komt de loongroei zo hoger uit. Recente cijfers bewijzen dat de trend die in 2022 op dit vlak is ingezet zich in 2023 lijkt voort te zetten (lees hier meer).

Gaat de stijging evenmatig in alle sectoren?

Cao-akkoorden worden gesloten op het niveau van de sector, waardoor gemiddelden onderlinge verschillen verhullen. In het onderstaand figuur zien we dan ook dat de cao-akkoorden voor de overheid in midden 2022 werden afgesloten, terwijl die van de particuliere sector pas tegen het eind van 2022 begonnen aan te trekken. Hieruit blijkt ook dat de akkoorden van gesubsidieerde instellingen – voor het grootste deel bestaand uit zorg – nog achterblijven bij de totale ontwikkeling.

Cao-loonstijgingen bereiken naar verwachting 5,3% in 2023

Wij verwachten dat de cao-loongroei in 2023 zal uitkomen op 5,3%; in 2022 bedroeg deze 3,3%. Ook de nieuw afgesloten cao’s komen volgens AWVN hoog uit (lees hier meer). De loonruimte – de ruimte die bedrijven hebben om lonen te verhogen – kan sterk verschillen per sector en bedrijf. Bijvoorbeeld door verschillen in mogelijkheden om gestegen prijzen of lonen door te berekenen. Hierdoor gaat de loongroei tussen bedrijven en sectoren in 2023 waarschijnlijk verder uiteen lopen.