Huishoudens hebben vaker schulden bij de Belastingdienst

Dat blijkt uit de nieuwe cijfers in het dasboard ‘Schuldenproblematiek in Beeld’ van het CBS. De stijging is opmerkelijk, aangezien de algemene trend licht dalend is. In 2015 waren er nog ruim 660.000 huishoudens met problematische schulden. In de jaren daarna zorgde de stijgende koopkracht ervoor dat er relatief weinig nieuwe huishoudens in de problemen belandden. Bovendien was te verwachten dat in 2020 en 2021 de schulden nog wat meer zouden afnemen, parallel aan het ontstaan van coronaspaargeld. Waar sommige groepen meer konden sparen, waren andere groepen beter in staat om schulden af te lossen.

De verklaring blijkt geheel te zitten bij het aantal huishoudens met openstaande belastingschulden. Hierbij heeft ten minste één persoon in het huishouden minimaal 27 maanden een aan toeslagen gerelateerd bedrag openstaan, en/of heeft minimaal 15 maanden een aan een overige belasting gerelateerd bedrag dat minimaal 15 maanden openstaat. Het totale schuldbedrag moet daarbij boven de 50 euro uitkomen.

De toename komt waarschijnlijk doordat de Belastingdienst stopte met het invorderen van toeslagen (vanaf eind 2020) en het invorderen van overige aanslagen (begin 2021). Deze toeslagen en aanslagen worden daardoor minder vaak afgelost. Tegelijkertijd komen er nog steeds nieuwe aanslagen en terug te betalen toeslagen bij.

Door de schulden die uit ‘overige aanslagen’ voortkomen verandert de samenstelling van huishoudens met problematische schulden. In januari 2020 had 18,4% van de huishoudens met problematische schulden een vermogen van 50.000 euro of meer, in oktober 2021 was dat 21,5%. Het aandeel zzp’ers steeg in dezelfde periode van 12% naar 15,7%.

Nu deze groep weer aan het aflossen is, verwachten we de komende tijd een afname van het totale aantal huishoudens met problematische schulden. Vanaf eind 2023 keert de trend echter weer, omdat dan de huishoudens die door de huidige koopkrachtdaling in de problemen komen, zichtbaar worden in deze cijfers.