Hoge prijs voor groene grondstoffen
De transitie naar een groene samenleving zorgt voor meer vraag naar materialen die nodig zijn om die groene economie te creëren. Maar in die beweging naar groen komt de overheid ook met aangescherpte regelgeving en allerlei milieuvoorschriften. Die blijken dan vervolgens een flinke obstakel voor nieuwe investeringen in bijvoorbeeld de mijnbouw. Daardoor worden deze transitiegrondstoffen – denk aan onder andere aluminium, koper, nikkel, zink, kobalt, lithium, staal & schroot, maar ook suiker en maïs voor de productie van ethanol – schaarser en dus duurder.
Betaalbaarheid
Het is niemand denk ik ontgaan dat de prijzen van veel grondstoffen scherp zijn gestegen. Het bijt niet alleen in de koopkracht van veel consumenten, maar duurdere grondstoffen zijn niet bepaald welkom in de groene transitie. De vraag naar grondstoffen neemt toe terwijl haperende mondiale toeleverketens het aanbod niet op peil kunnen houden.
Het rapport van de Wereldbank met de titel ‘’ uit mei 2020 geeft een interessante doorkijk in de enorme groeipotentie van de vraag naar veel grondstoffen die onmisbaar zijn in de energietransitie. Het gaat hier om grondstoffen voor het produceren van biobrandstoffen, batterijen, windturbines, zonnepanelen, elektrische auto’s en de ontwikkeling van waterkrachtenergie, aardwarmte en Carbon Capture & Storage (CCS). Bij veel technologieën om de CO2-uitstoot te verminderen, zijn metalen vaak de groene drijvende kracht.
Zoals ik al eerder in één van mijn columns constateerde, heeft de analyse van de Wereldbank wat losgemaakt onder investeerders en beleggers. Want het rapport stamt uit mei 2020 en dat was toevallig ook het moment dat veel ‘groene’ grondstoffen aan een sterke prijsrally begonnen. Van mei 2020 tot en met nu is de gemiddelde prijs van deze grondstoffen inmiddels met 103% toegenomen. Meer dan verdubbeld dus.
De prijspiek van 2011 is nu binnen handbereik. De prijs moet namelijk nog zo’n 6% stijgen om een nieuw record te vestigen. Een makkie in het huidige sentiment en alle groene ambities. Maar ook zonder het evenaren van de nieuwe piek is het de vraag hoe betaalbaar de energietransitie blijft. Want de kostprijs voor het maken van alle technologieën voor het realiseren van de energietransitie is bij het huidige prijsniveau al flink hoger. Zo zijn de kosten van de materialen die nodig zijn voor het maken van zonnepanelen en voor de techniek voor aardwarmte opgelopen met 75-85% sinds mei 2020. En de materiaalkosten voor het maken van windturbines met inmiddels al ruim 120%. Dit soort cijfers verlengt de terugverdientijd aanzienlijk.
Slimme energietransitie
De discussie over de betaalbaarheid van de energietransitie blijft voorlopig wel een heet hangijzer. Ja, het gaat allemaal veel geld kosten. En die kosten stijgen verder met de steeds maar duurder wordende grondstoffen. Dit zet een rem op de groene ambitie en houdt de discussie actueel over wie betaalt, wie profiteert en wat onder de streep het economische effect is. Misschien moeten we ons dan maar aan de gedachte vasthouden dat in een slimme energietransitie de juiste investeringen worden gedaan die per saldo een schonere samenleving en een sterkere economie opleveren. Deze gedachte maken duurdere ‘groene’ grondstoffen minder pijnlijk.