De energiecrises dreigen te verergeren

Download onze hele analyse:

Samenvatting

Gas: Sinds 11 juli liggen de gasstromen van Rusland naar Duitsland via de Nord Stream 1-pijpleiding stil wegens jaarlijks onderhoud. Deze keer is het echter hoogst onzeker of de gasstromen na het 10-daagse onderhoud zullen terugkeren. In de aanloop naar de sluiting van Nord Stream 1 heeft de vrees in de markt voor het langer stopzetten van de gasstromen naar Europa de gasprijzen naar het hoogste niveau sinds maart gestuwd. Nu de gasinvoer uit Rusland sterk is teruggelopen, leunt Europa sterk op de invoer van vloeibaar gemaakt aardgas (LNG). Tot dusver verloopt de opbouw van de gasvoorraden relatief voorspoedig. Er zijn echter geen garanties dat de import van LNG op hetzelfde peil zal blijven.

De Japanse/Koreaanse LNG-prijzen (JKL) bewegen in tandem met de Europese gasprijzen. Aangezien de TTF-prijzen nu al enkele maanden boven de JKL-toekomstprijzen noteren, is dit de aanleiding om al het beschikbare LNG naar Europa te verschepen. Maar ook in de VS zijn de aardgasprijzen zeer hoog, zeker voor de tijd van het jaar. De Amerikaanse markt is minder afhankelijk van invoer, omdat de VS zelf een belangrijke gasproducent is. Nu de internationale gasprijzen echter zo hoog liggen, heeft de export van de VS eerder dit jaar recordhoogten bereikt, waardoor de Henry Hub-prijzen in juni naar het hoogste niveau sinds 2008 werden geduwd. Alle scenario's wijzen erop dat de krappe marktvoorwaarden voor aardgas van blijvende aard zijn, waardoor niet alleen de gasprijzen hoog blijven, maar ook de elektriciteitsprijzen en de markten voor andere grondstoffen indirect worden beïnvloed. De tekorten op de markt zouden gedeeltelijk worden opgevangen door vermindering van de vraag, maar de krappe marktomstandigheden zullen de komende jaren waarschijnlijk aanhouden. De omschakeling van gas naar kolen zorgt ook voor opwaartse prijsdruk op kolen en koolstofemissierechten, en zou niet veel verlichting brengen voor de gasprijzen omdat de nadruk zal blijven liggen op het aanleggen van voorraden.

Elektriciteit: Ook de elektriciteitsprijzen in heel Europa zijn gestegen. Niet alleen de hogere gasprijzen, maar ook de hogere steenkoolprijzen en de prijzen voor CO2-rechten worden doorgerekend in de elektriciteitsprijzen. Bovendien zijn er enkele lokale kwesties die leiden tot enige differentiatie tussen de landen in Noordwest-Europa, waardoor de verschillen in de lokale elektriciteitsmix duidelijk naar voren komen.

Olie: Angst voor recessie doet olieprijzen terugvallen naar USD 100/vat. De vraag is of deze recessievrees gegrond is en of de wereldwijde vraag naar olie inderdaad een serieuze klap zal krijgen, of dat dit alles "slechts" een marktreactie is gebaseerd op angst en een economische vertraging als gevolg van de hoge energieprijzen en hoge inflatiecijfers die een technische reactie uitlokt. Er zijn twee belangrijke redenen voor de economische vertraging. Er is een effect van de hogere energieprijzen en de effecten van het verkrappende beleid van de centrale banken. Een economische vertraging valt normaliter ook samen met een lagere vraag naar energie. Wij denken dat de groei van de mondiale vraag kan afzwakken, maar niet zo sterk zal terugvallen als in vorige cycli van lagere of zelfs negatieve economische groei het geval was.

Ook aan de aanbodzijde zou de reactie van de markt anders kunnen zijn dan in het verleden. Ten eerste zullen alle ogen gericht zijn op de vergadering op 3 augustus om te zien hoe OPEC+ zal reageren op de marktomstandigheden, met Russische productie en export onder druk terwijl grote olieconsumenten (zoals de VS) om meer ruwe olie vragen om de hoge energieprijzen te bestrijden. Ten tweede kan de reserveproductiecapaciteit ditmaal een andere reactie vertonen ondanks een daling van de vraag naar olie ten gevolge van een geringere economische groei. Ten slotte is een gebrek aan investeringen iets waar we al langer op hebben gewezen. In het algemeen zijn de investeringen in exploitatie de laatste jaren aanzienlijk gedaald. Dit vertaalt zich ook in een lagere verwachte toekomstige productiecapaciteit, zowel van OPEC als van niet-OPEC. Mede daarom denken wij dat de voornaamste risico's voor de olieprijzen naar boven gericht blijven.