Consumenten boeken weer volop hun vakantie

Hoewel er tijdens de coronajaren door reisbeperkende maatregelen nauwelijks gereisd kon worden, lijkt de consument na de pandemie weer volop gebruik te maken van de heropening. De reisbranche herstelde in 2022 geleidelijk maar nog niet volledig. Voor 2023 verwacht ABN AMRO wel een volledig herstel van de branche.

Pre- en post-pandemie trends

Om te beoordelen of de aantallen transacties van Nederlanders aan vakanties weer op het oude groeipad zitten, vergelijken we in deze analyse de pre-pandemie trend in het aantal transacties aan vakanties met de post-pandemie trend op basis van geanonimiseerde en geaggregeerde transactiedata van ABN AMRO. Zo kunnen we onderzoeken of het aantal transacties aan vakanties op, onder of boven de pre-pandemie trend liggen. We kijken naar het aantal transacties in vakantieparken en campings, reisorganisaties en online transacties, inclusief online boekingssites en online vergelijkingssites voor vliegtickets.

Voor het berekenen van de pre-pandemie trend* kijken we naar 24 maanden, van januari 2018 tot en met december 2019. Dit waren twee normale economische jaren, wat wil zeggen dat de totale consumptieve bestedingen en het bruto binnenlands product (bbp) rond de gemiddelde kwartaal-op-kwartaal groei lieten zien. Vervolgens extrapoleren we deze trend tot aan de huidige maand. Voor de post-pandemie trend nemen we de 24 laatst beschikbare maanden, van juli 2021 tot en met juni 2023. Als blijkt dat de huidige trend naar boven (beneden) verschoven is ten opzichte van de geëxtrapoleerde pre-pandemie trend dan betekent dit dat consumenten meer (minder) vakantie transacties doen dan het groeipad had voorspeld.

Herstel van aantal vakantietransacties

Het aantal transacties aan vakanties volgt een typisch seizoenspatroon, met meer transacties gedurende de zomer maanden en minder tijdens de winter. We observeren een piek in het aantal transacties in mei, de maand waarin vakantiegeld uitbetaald wordt. Bij het uitbreken van de pandemie werd dit patroon doorbroken; het aantal transacties in de vakantie-sector nam vanaf april 2020 fors af, zoals te zien in onderstaande grafiek. Nu de lockdowns achter de rug zijn, zien we het seizoenspatroon weer terug. We observeren dat de huidige trend in aantal transacties boven de verwachtte pre-pandemie trend ligt. Daarnaast lijkt de trend nog niet aan te geven dat we richting het oorspronkelijke groeipad terug gaan en dat er een einde komt aan de inhaalgroei na de pandemie. De vraag blijft of we structureel op een nieuw groeipad zijn beland.

Vakantieparken populair

We hebben de data ook uitgesplitst in twee afzonderlijke categorieën, namelijk reisbureaus en online transacties, zoals hieronder weergeven in de linker grafiek, en vakantieparken en campings in de rechter grafiek. Een verschil tussen deze twee categorieën is de reisbestemming. Transacties naar reisbureaus en online transacties bevatten betalingen voor binnenlandse, maar voornamelijk voor buitenlandse vakanties. De vakantieparken en campings betreft parken die gelegen zijn in Nederland, daarnaast kunnen deze ook in bijvoorbeeld België, Duitsland en Frankrijk gevestigd zijn. Voor deze categorie hebben we zowel online betalingen als lokale pinbetalingen met een bedrag groter dan 20 euro meegenomen**. Het blijkt dat de extra toename ten opzichte van het groeipad volledig wordt gedreven door de categorie vakantieparken en campings. Waar de reisbureaus en online transacties weer op het oude groeipad liggen, is er een fors verschil te zien bij de vakantieparken en campings.

De piek in vakantiepark en camping transacties van 2022 komt niet alleen door meer boekingen maar ook het betalen van kleinere bedragen, denk aan meer kopen op locatie. Namelijk, we zien in het verloop van gemiddeld geïndexeerde bestedingen (dus prijs maal het aantal transacties) dat de piek van 2021 en 2022 redelijk overeenkomen. Belangrijk is dat de conclusies die we trekken ongeacht hiervan hetzelfde blijven.

Structureel of niet?

Het is op basis van de huidige observaties lastig te zeggen of deze flinke toename in aantal transacties aan vakantieparken van structurele aard en dus blijvend is of dat het inhaalvraag van tijdelijke aard betreft. Vanwege strenge coronamaatregelen in veel vakantielanden wereldwijd, hebben consumenten tijdens de pandemie vakanties dichterbij huis ontdekt. Deze ervaring zou tot nieuwe voorkeuren kunnen hebben geleid. Mogelijk speelt ook de chaos op Schiphol van afgelopen zomer een rol en zijn mensen terughoudend met het boeken van een vliegvakantie. Ook de verandering van het weer kan een aanwijzing zijn waarom de populariteit van vakantieparken en campings blijvend zou kunnen zijn. De warmere zomers in Nederland en de toenemende droogte en hitte in de zuidelijke Europese landen, maken dat Nederland steeds meer wordt gewaardeerd als vakantieland. Bovendien stegen de prijzen van vliegtickets fors, wat – samen met klimaatoverwegingen – een reden kan zijn voor het vermijden van een vliegvakantie. Daartegenover staan de forse prijsstijgingen. Hoewel vakantie in eigen land vaak als goedkoper alternatief werd gezien, is hier steeds minder sprake van.

* We schatten een lineaire trend.

** We kiezen voor pinbetalingen groter dan 20 euro om te corrigeren voor de kleinere lokale transacties die mogelijk niet de boeking betreffen.