Minder schulden maar meer zware schulden

Allereerst kan dat simpelweg met capaciteitte maken hebben. Verhuurders en andere schuldeisers kozen in de coronacrisis soms voor betaalstops. Dat heeft voorkomen dat er veel schulden ontstonden die aan deurwaarderskantoren overgedragen moesten worden. Ook werd er tijdens de lockdowns minder geconsumeerd en ontstonden zo minder aan consumptie gerelateerde schulden. Deurwaarderskantoren kunnen zo tijd over hebben gehad om oude dossiers te sluiten. Het zou dus kunnen dat de focus meer op het leggen van beslag en het ontruimen van woningen is komen te liggen.

Een tweede verklaring is dat er de laatste tijd meer ‘zware gevallen’ zijn ontstaan. Deze hypothese wordt ondersteund door het feit dat er vooral minder incasso-opdrachten binnenkwamen bij deurwaarders. De executie-opdrachten, waarbij er met een gerechtelijke uitspraak in de hand beslag kan worden gelegd, namen maar een beetje af. Deze hypothese wordt verder ondersteund door de ontwikkeling de laatste jaren van het aantal mensen in langdurige armoede. Het aantal mensen dat kort (1 tot 4 jaar) onder het sociaal minimum zit, of 110 of 120% van dat minimum, daalt. Maar het aantal mensen dat daar meer dan 4 jaar onder zit, stijgt.

Zowel bij de loon- en uitkeringsbeslagen als bij langdurige armoede stijgen de absolute aantallen en is er geen sprake van een zogenoemd samenstellingseffect. Onder de algemene trends van de laatste jaren (daling van armoede en schuldenproblematiek) zijn er dus enkele belangrijke indicatoren van zwaardere problematiek waarbij een stijging te zien is. Dat roept de vraag op of er specifieke groepen zijn die in zowel economie als beleid tussen wal en schip vallen, zoals flexwerkers, arbeidsmigranten, mensen met een pensioengat en economisch daklozen.