Column - Vergroening van de skipistes
Als gevolg van de klimaatverandering kunnen tegen 2040 nog in slechts 10 landen wintersporten worden georganiseerd, aldus het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Sneeuw en kou worden schaarser en is het vaak hopen op een witte wonderwereld. Niet alleen het IOC maakt zicht zorgen. Ook veel Alpenlanden zien de urgentie. Om de risico’s enigszins te beheersen, hebben steeds meer wintersportdorpen klimaatmaatregelen genomen.
Van een slechte reputatie…
Als je aan een duurzame vakantie denkt, dan is de wintersport waarschijnlijk de laatste vakantie die in gedachten opkomt. Hoe dit exact in relatie staat tot andere vakanties weet ik niet, maar ik denk dat de wintersport met gemak in de top 3 van vakanties staat met de grootste CO2-voetafdruk. De minst duurzame optie is natuurlijk de cruisevakantie. Als je op wintersport gaat, dan moet je tegenwoordig vroeg beginnen met het boeken ervan. Voordat je er erg in hebt, zijn namelijk alle toplocaties voor het winterseizoen al vergeven. Zeker de hoger gelegen gebieden, die sneeuwzekerheid pretenderen te hebben. ‘Pretenderen’ inderdaad, want in het huidige klimaat is niets zeker meer. De warmere wordende wispelturige winters doen de schaarse sneeuw sneller smelten. Dat maakt de wintersportvakantie meer onvoorspelbaar en risicovol. Koning Winter regeert in de Alpenlanden dit seizoen echter weer streng. Het ging goed van start en de condities zijn op het moment van schrijven nog steeds prima. Het is echter geen garantie voor de rest van de winter en al helemaal niet voor de komende winteredities.
De winstersport heeft geen groene reputatie en de lijst met vervuilende activiteit is lang: de vaak forse files richting de populaire skigebieden, de bomenkap die heeft plaatsgevonden om ruimte te maken voor pistes en liften, de grote hoeveelheid energie die nodig is om alles draaiende te houden (zoals de accommodaties en de liften), de uitstoot van de pistebully’s en bovenal de explosieve groei van het aantal sneeuwkanonnen. De sneeuwkanonnen en de pistebully’s zijn samen overigens goed voor zo’n 85% van de totale koolstofuitstoot van een skioord, waarbij de pistebully’s met 60% de grootste impact hebben. Maar vergeet ook niet de impact van de sneeuwkanonnen op het totale waterverbruik.
…naar een groener imago
In de meeste wintersportgebieden weten ze ook dat de vooruitzichten voor de lange termijn zacht gezegd niet positief zijn. Klimaatverandering blijft hun grootste bedreiging en met enige regelmaat kom je berichten tegen dat skigebieden daardoor definitief de liften hebben moeten sluiten. Tot op heden zijn dit vooral de kleine en lager gelegen gebieden. Sommige wintersportoorden zijn daarom proactiever iets aan hun klimaatimpact gaan doen en proberen de CO2-voetafdruk van de sport sneller te verminderen. Het dreigende verlies van inkomen in de winter is vaak de sterkste stimulans voor veel ondernemers om klimaatmaatregelen te nemen. In ieder geval is de toename van het aantal eco-vriendelijke skioorden een positieve trend.
Duidelijk is dat het sneeuwkanon in ieder geval niet langer het wondermiddel is dat het ooit was. Dit is een korte termijn oplossing en heeft op de lange termijn geen bestaansrecht meer. Een goed alternatief zijn de sneeuwboerderijpraktijken. Dan verzamelen ze sneeuw gedurende de winter (als die er is) en slaan ze deze op in schaduwrijke of geïsoleerde gebieden (als die er zijn). Zo biedt deze sneeuwvoorraad een goede basis voor de start van het nieuwe winterseizoen. En de pistebully wordt langzaam vervangen voor voertuigen die draaien op HVO (Hydrotreated Vegetable Oil, ofwel biodiesel), wat de uitstoot sterk vermindert. Zo krijgt het imago toch nog een beetje kleur.