Krappe arbeidsmarkt in de horeca op zijn retour
Nu de restricties structureel zijn afgebouwd, profiteert de horeca van een forse inhaalgroei. Dit heeft ook een keerzijde: er is een groot tekort aan werknemers in de horeca. Dit komt met name door de grote uitstroom van werknemers tijdens de tweede en de derde lockdown, maar maart 2022 lijkt een kantelpunt: het aantal instromers in de sector lag afgelopen maand ver boven het aantal uitstromers. Door een verhoging van de Cao-lonen in april 2022, in combinatie met stijgende faillisementen in de sector, zal de arbeidsmarktkrapte verder afnemen.
Het aantal mensen werkzaam in de horeca kent een typisch seizoenspatroon. Tijdens het mooie weer is de vraag hoger als meer mensen eropuit trekken en ook meer buitenlandse toeristen ons land bezoeken. Het aantal mensen werkzaam in de horeca piekt doorgaans in juli en het dieptepunt ligt in februari. De afgelopen jaren heeft de horeca echter te maken gehad met grotere fluctuaties dan het normale seizoenspatroon. Tijdens de lockdowns moesten de meeste ondernemers grotendeels dicht, terwijl bij de heropening de vraag weer hoog was. Deze ontwikkeling is ook duidelijk zichtbaar in de vacaturegraad, gepubliceerd door het CBS. In het vierde kwartaal van 2020 waren er slechts 18 vacatures per iedere duizend werknemers in de horeca. Dit aantal schoot omhoog naar 83 vacatures in het derde kwartaal van 2021, de zomer na de grote lockdown. In het vierde kwartaal van vorig jaar nam het weer af naar 57, vanwege de aangescherpte restricties en sluiting van de (meeste) horeca.
‘Personeel gezocht’
Nu de restricties structureel zijn afgebouwd, profiteert de horeca van een forse inhaalgroei. Dit heeft ook een keerzijde: in bijna elke horecagelegenheid hangt momenteel een bordje ‘personeel gezocht’. Terwijl consumenten weer massaal de horeca bezoeken, heeft een gedeelte van het voormalig personeel in de horeca tijdens de lockdown een baan in een andere sector gevonden. Kortom, er ontstond een groot gebrek aan personeel, waardoor sommige horecazaken zelfs gedeeltelijk dicht moesten.
Transactiedata toont sterke netto instroom van arbeidskrachten
Het CBS heeft nog geen cijfers over de vacaturegraad in de horeca in het eerste kwartaal van dit jaar. Maar uit onze transactiedata kunnen we een inschatting maken van het aantal werkenden in de horecasector. Wij observeren het aantal mensen dat een inkomen ontvangen van een bedrijf actief in de horecasector.
We zien in de grafiek linksonder dat het aantal werkenden in de horecasector nog niet terug is op het pre-corona niveau van maart 2020. Het aantal werkenden ligt zelfs nog onder het niveau van de heropening in de zomer van 2020. Dat komt met name omdat de uitstroom van het personeel uit de horeca in de tweede lockdown (eind 2020) en derde lockdown (eind 2021) erg hoog was, terwijl tijdens de heropening veel minder personeel is teruggekeerd (zie grafiek rechtsonder). Opvallend is dat in de afgelopen maand het aantal instromers ver boven het aantal uitstromers ligt. Sinds onze observatieperiode – vanaf begin 2018 - was de netto instroom van werknemers in de horecasector nog nooit zo hoog als in maart dit jaar. Dit suggereert dat de krapte langzaam verdwijnt.
De sterke instroom is waarschijnlijk te danken aan een combinatie van de afbouw van ‘coronabanen’ (testcentra, GGD, etc) en hogere startsalarissen. Bovendien werden de Cao-lonen in de horeca in april 2022 verhoogd met 3,4%, wat weer meer mensen kan aantrekken. Vanaf april zijn er ook geen steunmaatregelen van de overheid meer van kracht en in combinatie met hoge energieprijzen zal dit leiden tot meer faillissementen in de sector. Een gevolg is dat er op deze wijze ook extra aanbod van personeel komt. Daarmee lijkt het keerpunt bereikt en verwachten we dat de krapte op de arbeidsmarkt in de horeca zal afnemen.
