Column: Zinloze ranglijstjes

Woud aan duurzame ranglijstjes

Nederland heeft samen met 195 andere landen koolstofneutraliteit beloofd tegen 2050 via het Akkoord van Parijs. Het pad van die landen naar koolstofneutraliteit verschilt echter nogal. Om de impact van landen te meten worden er diverse maatstaven in de evaluatie gebruikt. Daaruit kunnen vervolgens vele varianten van ranglijsten van landen uit ontstaan met hun duurzame initiatieven en de resultaten daarvan.

Daar gaan we dan: we hebben de Environmental Performance Index (EPI), de Best Countries for Green Living, de Sustainable Development Goals Report, de Global Sustainability Index, de ESG Index, de Global Sustainable Competitiveness Index en de Green Future Index. Dit zijn er zeven en voor deze column even voldoende. Maar er zijn nog meer van dit soort groene landenlijstjes. Welke hiervan de koningsklasse is, blijft gissen.

Al deze lijstjes worden gedicteerd door slechts een paar landen. En dit zal u denk ik niet verrassen: de Scandinavische landen eindigen doorgaans erg goed (net zoals bij het Songfestival overigens). Zij voeren in zes van de zeven bovengenoemde lijstjes de ranglijst aan: 2x Zweden, 2x Finland, 1x Denemarken en 1x IJsland. Zwitserland voert overigens de 7e lijst aan. En maakt u zich trouwens geen zorgen over Noorwegen, ook dit land staat met regelmaat in de top vijf. Maar de Noren scoren beduidend minder dan de overige Scandinavische landen. En hoe doet Nederland het dan? Bij een gemiddelde ranking over deze lijstjes staat Nederland op plek 15. Zeker niet onverdienstelijk, maar het valt toch een beetje tegen. Zeker als je naar kijkt naar de Nederlandse groene inspanningen.

Nederland op de kaart

Het valt op dat ons land in twee van de zeven lijstjes relatief laag staat. Zo staat Nederland in de Sustainability Development Goals Report op plek 20 en in de Global Sustainability Competitiveness Index op plaats 19. Maar in de Green Future Index staan we wel binnen de top vijf.

De Global Sustainability Competitiveness Index meet onder andere de economische duurzaamheid en concurrentievermogen daarvan. Het weerspiegelt het vermogen om welvaart te genereren door duurzame economische ontwikkeling. Kennelijk maken onze duurzame maatregelen nog niet zozeer het verschil als je dit afzet tegen de ranking van het IMD over de economische concurrentiekracht van ons land, waar we nog plek vijf bezetten.

De Green Future Index is voor Nederland echter gunstiger gezind. Deze index vergelijkt de prestaties van een economie op basis van vijf categorieën: trend in koolstofuitstoot in sectoren, tempo in energietransitie en hoe groen de samenleving, de innovatie en het beleid is. Nederland komt in deze index uit op een verrassende derde plek. Dit resultaat komt vooral doordat we koploper zijn op het gebied van groen openbaar vervoer, groene innovatiekracht en het groene beleid.

Ik vind het toch verwarrend allemaal bij elkaar. Dergelijke ranglijstjes zijn leuk en iedereen wil het liefst natuurlijk douze points! Maar bij ‘leuk’ blijft het. We moeten er niet teveel waarde aan hechten. Uiteindelijk zegt het namelijk helemaal niets over de actuele stand van zaken, want de gebruikte cijfers zijn vaak verre van perfect en lopen bovendien ook hopeloos achter. De diagnose achter het ene cijfer verschilt soms sterk. En voor het verdere verloop van de energietransitie schieten we er ook niks mee op. Dan is onze ranking op het Songfestival vele malen leuker. Go Joost!

Deze column heeft op 6 mei in de Financiele Telegraaf gestaan